Hayatı ve Eserleriyle Ivan Yefremov

Hamdi Güzeliş 14 Nisan 2019 Yazarlar Bir yorum bırakın

Ivan Antonovich Yefremov, Sovyet paleontolog, bilimkurgu yazarı ve sosyal düşünür. “Taponomi” kavramının yaratıcısıdır ve fosillerin incelenmesi çalışmalarında bulunmuştur. 9 Nisan 1908’de St. Petersburg’daki Vyritsa köyünde doğdu. Ailesi Rus Devrimi’nde boşandı. Annesi bir Kızıl Ordu komutanı ile evlendi ve Kherson’daki çocuklarını yakında tifüsten ölecek olan teyzesine bıraktı. Yefremov, çok küçük yaşlardan itibaren kendi başına hayatla mücadele etmek zorunda kaldı. Daha sonra Kızıl Ordunun “Rejimin Çocukları” adlı birliğine katılıp Perekop’a gitti. 1921’de görevden alındı ve okumak için Petrograd’a (bugünkü St. Petersburg) yerleşti. Daha sonraları bu dönem için, “Devrim aynı zamanda benim filistinizmden kurtuluşum oldu,” demiştir.

1924 yılında, akademisyen Petr Petrovich Sushkin‘in etkisiyle paleontoloji ile ilgilenmeye başladı. Yefremov, Leningrad Devlet Üniversitesi’ne girdi ancak daha sonra eğitimini yarıda bıraktı. 1930’ların ortalarında Volga, Ural ve Orta Asya’ya yönelik paleontolojik keşiflere katıldı. Paleontoloji Enstitüsü’nde araştırma laboratuvarı başkanlığı yaptı. 1935’te mezuniyet sınavlarına girdi ve Leningrad Maden Enstitüsü’nden mezun oldu. Aynı yıl biyolojik bilimler alanında “Bilim Adayı” derecesini aldı. 1941’de biyolojik bilimler alanında doktora derecesini tamamladı.

1940’larda, organizmaların nasıl çürüyüp fosil haline geldiğini inceleyen taponomi adlı yeni bir bilimsel alan geliştirdi. 1950’de Stalhon ödülünü ve 1952’de Stalin ödülünü kazandı. “Taponomi” adlı kitabı, 1950 yılında yayımlandı. Bu yıllarda başarılı bir bilim insanı olarak tanındı ve “Devlet Bilim İnsanı” nişanıyla onurlandırıldı. Ivan Yefremov, özellikle Rusya’da ve Permhonomy’de bulunan Permiyen omurgalıları hakkında 100’den fazla bilimsel eser yazdı. Sadece birkaçı Rusça dışındaki dillere çevrildi.

Algis Budrys, Yefremov’un kurgu tarzını Hugo Gernsback’ine benzetti. Yefremov ilk bilimkurgu çalışmasını 1944’te kısa bir öykü olarak yazdı. İlk romanı Köpük Ülkesi (The Land of Foam) 1946’da basıldı. En çok tanınan bilimkurgu romanı “Andromeda Bulutsusu” 1957’de çıktı. Bu eser, insanlığın ütopik “komünist” geleceğine yönelik bir övgü olarak literatüre kazındı. Eserde tasarladığı toplum, her türlü eşitsizlikten arındırılmış ve bireylere sonsuz bir gelişim vaat eder nitelikteydi. Galaksiler arası iletişim sistemi, insanlığı “Evrensel Medeniyetlerin Büyük Halkası“na bağlıyordu. Kitap, Sovyetler Birliği’ndeki birçok insan için ahlaki bir rehber oldu. Ağır didaktik yönünün yanı sıra, ilginç bir uzay yolculuğu macerası da içeriyordu. Bu yüzden birçok insan, romanı hem eğitici hem de eğlendirici buldu.

1968’de Boğanın Saati (The Bull’s Hour) adlı romanındaki eleştiriler yüzünden Sovyet Komünist Partisi’yle ters düşünce kitabı hemen yasaklandı. KGB tarafından sorguya çekilip yazdıklarına el konuldu. Bu olaydan sonra, hayattayken başka bir kitabı yayımlanmadı. Yefremov’un özel hayatı çalkantılarla doluydu. 1930’ların başlarında, 1936’da ve 1962’de olmak üzere üç kez evlendi. İkinci evliliğinden bir oğlu oldu. 1973’te yayımlanan son romanı “Thais of Athens“i son eşine ithaf etti. 1976’da Sovyet gökbilimci Nikolai Stepanovich Chernykh tarafından keşfedilen küçük bir gezegene adı verilmiştir.

Kaynak