Çağrı Mert Bakırcı

Evrim Ağacı'nın kurucusu ve idari sorumlusu, popüler bilim yazarı ve anlatıcısıdır. ODTÜ'den mezun olduktan sonra, doktorasını Texas Tech Üniversitesi'nden almıştır. Doktora araştırma konuları evrimsel robotik, yapay zekâ ve teorik/matematiksel evrimdir. "Evrim Kuramı ve Mekanizmaları" ve "50 Soruda Evrim" kitaplarının yazarı, "Şüphecinin El Kitabı" kitabının eş yazarı, "Evrenin Karanlığında Evrimin Işığı" kitabının yazar ve editörüdür. Şu anda, ekibiyle birlikte, Evrim Ağacı, Kreosus ve birtakım diğer dijital projeleri geliştirmekte ve sürdürmektedir.

Kepler, Cadılıkla Suçlanan Annesini Savunmak Zorunda Kalmıştı!

Johannes Kepler, gezegenlerin hareketinin yasalarını çözmeyi başaran Alman bir matematikçiydi. Ayrıca Isaac Asimov, Carl Sagan gibi isimler tarafından, 1608’de kaleme aldığı Somnium ile gerçek anlamda ilk bilimkurgu eserini veren kişi olarak övüldü. Ancak Rönesans biliminin en büyük başarılarından birine imza atmadan önce, kendini akıl ve batıl arasındaki savaşın tam ortasında bulacaktı. Yargılanan kendisi değildi, annesiydi. Suçlama ise Galileo gibi Kilise’ye …

Devamını gör »
dunya cekirdek magma

Sismik Dalga Verileri, Dünya’nın Çekirdiğine Dair Yeni Bilgiler Sunuyor

Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden (ANU) sismologlara göre, depremlerin neden olduğu sismik dalgalardan elde edilen veriler, Dünya’nın iç çekirdeğinin en derin kısımlarına yeni bir ışık tutuyor. Araştırmacılar, bu dalgaların Dünya’nın iç çekirdeğine nüfuz ettiği ve içinden geçtiği farklı hızları ölçerek, Dünya’nın içindeki en iç çekirdek (İng: “Innermost Inner Core” veya kısaca “IMIC”) olarak bilinen ayrı bir katmanın kanıtlarını belgelediğine inanıyor. Buna göre …

Devamını gör »
matematik

Tarih Öncesi Matematik

Dört işlem kadar basit matematiğe, hatta onu geçtik, sayılara dair bile en ufak fikriniz olmadığı bir anı hayal etmeye çalışın. Öyle ki, “1, 2, 3…” diye saymayı bile bilmiyorsunuz! Durduk yerde “matematik” dediğimiz baş döndürücü sistemi nasıl geliştirirdiniz? Eğer tekrardan yaratacak olsaydık, matematiği aynı şekilde mi yaratırdık? Yani matematik, gerçekten evrenin dili mi, yoksa bizim tarafımızdan doğayı tarif etmek için …

Devamını gör »
takyon

Takyon Nedir, Işıktan Hızlı Hareket Edebildiği Doğru mu?

Işık hızıyla ilgili tartışmalarda birisi, “Evrende hiçbir şey ışıktan hızlı gidemez,” dediğinde karşı tarafın (eğer birazcık bilgili ve heyecanlıysa) hızla savunmaya geçmesi hâlinde duyacağınız şey, “Takyonlar var, onlar gidebiliyor,” olacaktır. Ne yazık ki çoğu zaman bu savunma/argüman, kuantum fiziğiyle ilgili bilgilerden temel almaz. Daha ziyade, evrendeki hızın bir şeylerle sınırlı olması bazı insanlara rahatsız edici ve doğru değilmiş gibi gelir. …

Devamını gör »
neptun gunes sistemi gezegen astronot

Uzay ve Evren ile İlgili Mitler ve Gerçekler

Hollywood her ne kadar heyecan verici sanat ürünleri üretmeyi başarsa da, ne yazık ki bilimsel geçerliliği olan bilgileri aktarmakta hiç de başarılı değil. Elbette her sanat eseri bilim abidesi olmaz, olamaz da… Fakat bu sanat eserlerini takip ederken edindiğimiz yanlış izlenimlerden ve fikirlerden arınmak, içerisinde yaşadığımız ve parçası olduğumuz gezegeni, uzayı ve Evren’i daha iyi tanımamızı sağlayacaktır. Sahip olduğumuz tek …

Devamını gör »
voyager

Voyager Uzay Programı Üzerine

NASA, 1977 yılının iki ayrı ayında, ikiz uzay araçları olarak bilinen Voyager 1 ve Voyager 2‘yi Florida’daki Cape Canaveral üssünden uzaya gönderdi. Voyagerlar’ın orijinal tasarım amacı Jüpiter, Satürn, Satürn’ün halkaları ve bu iki gezegenin büyük uyduları üzerinde yakın geçiş araştırmaları yapmaktı. İki ayrı gezegeni kapsayan görevlerini yerine getirmek için Voyager 1 ve Voyager 2, beşer yıl boyunca çalışacak biçimde inşa …

Devamını gör »
maymunlar cehennemi sempanze

Maymunlar Cehennemi Filmine Götürülen Şempanzeler

ABD’nin South Carolina eyaletinin Myrtle Beach bölgesindeki çok katlı sinema salonunda düzenlenen “Maymunlar Cehennemi: Şafak Vakti” isimli filmin galasına iki şempanze de özel olarak eğitildikten sonra götürüldü. Ancak bu karar, hayvan refahı organizasyonları ve primat sığınaklarının yetkililerince sert bir şekilde eleştirildi. Bir kameraman, iki yaşındaki Vali ve Sugriva isimli kuyruksuz maymunların dışarıda geçirdikleri gecenin her anını kayda aldı. Şempanzeler salonun …

Devamını gör »
mobius seridi kapak

Möbius Şeridi: Bir Kâğıt Nasıl Sınırsız Yüzeye Sahip Olabilir?

Möbius Şeridi, iki yüzü olan sıradan bir kağıt şeridini yarım tur kendi etrafında bükerek uçlardan birleştirme yoluyla elde edilebilecek, sıra dışı bir tek yüzlü yüzeydir. Möbius Şeridi’nin tek yüzlü olması ve ortadan kesildiğinde iki şeride bölünmek yerine tek şerit olarak kalması gibi ilgi çekici geometrik özellikleri vardır. Her ne kadar ilk bakışta öyle gelse de aslında Möbius Şeridi sonsuz değildir; …

Devamını gör »
dunya nin kutlesi

Dünya’nın Kütlesi Neden Sabit Değildir?

Dünya, çok büyük bir gezegen olmasa da hayal edebileceğiniz birçok kütleden daha ağırdır. Tam sayı vermemiz gerekirse: 5.972.190.000.000.000.000.000.000 kilogram. Veya daha bilimsel gösterimiyle: 5.97219×10245.97219 × 10^{24}5.97219×1024  kilogram! 5.9 septilyon kilogram! Buna “1 Dünya Kütlesi” adı verilir ve diğer gök cisimlerinin kütleleri genellikle buna göre ölçülür. Kütlelere göre bir kıyas yapılacak olursa: Dünya, Ay’ın 81,3 katı, Jüpiter, Dünya’nın 317,46 katı, Satürn, …

Devamını gör »
kuatum dalgalanma

Kuantum Dalgalanma: Enerji Yoktan Var Olabilir mi?

Kuantum fiziği dâhilinde Kuantum Dalgalanma (veya Kuantum Çalkalanma, İng: “Quantum Fluctuation”), uzayın belli bir noktasında, Werner Heisenberg’ün tanımladığı Belirsizlik İlkesi dâhilinde, enerji miktarındaki geçici değişmedir. Bu olay, enerji korunumu ilkesinin ihlal edilebileceğini göstermektedir. Ancak bu ihlal; sadece çok küçük zaman aralıklarında olabilmektedir. Buna rağmen fizikçiler, bu ihlalin yapıldığı anda var olan koşullara bağlı olarak sürenin uzatılabileceğini ve hatta evreni yaratabilecek …

Devamını gör »