Tıpkı doğada olduğu gibi, teknolojide de hiçbir ürün son haliyle, birdenbire var olmaz; evrimleşir! Çoğu zaman kullandığımız karmakarışık teknolojik aletlerin özünde yalnızca elektronların kablolar içinde bir noktadan diğerine akışı sayesinde çalıştığını idrak etmek insana zor gelir. Çünkü çoğumuz, teknolojik araştırmaların son ürününü kullanırız. Onların geçmişi, üretim basamakları, “evrimi” bizi pek alakadar etmez. Son kullanıcı için önemli olan, o cihazın tanıtıldığı …

Evet, günümüzde insanlar biyolojik olarak tek bir ırktır. Evet, geçmişte insanların farklı ırkları mevcuttu. Biyolojide ırklar, siyasettekinden farklı tanımlanmaktadır ve insana özgü bir kavram değildir. Her şeyden önemlisi biyolojide ve antropolojide “ırk” kavramı, sadece insanlarda değil, bilimin genelinde terk edilmekte olan, büyük oranda işlevini yitirmiş ve yanıltıcı bir kavram olarak görülmektedir. Biyoloji dahilinde ırklar, birtakım izolasyon mekanizmaları ile tanınırlar. Bir …

Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) sürekli olarak “besin” çerçevesinde değerlendirilip lanetlense de, son asrın en büyük buluşlarından birisi olarak değerlendiriliyor. Çünkü evrim sürecinin uzun ve zahmetli işlemlerini beklemeksizin, genlerle oynayarak canlıları istediğimiz şekillerde manipüle edebileceğiz. Elbette bu etik birçok sorunu doğuruyor olsa da, bunu yapabiliyor olmak bilimin müthiş zaferlerinden birisi olarak görülebilir. Ve yine elbette ki, her bilimsel keşifte olduğu gibi, …

Popüler bilimdeki bazı yayın kaynakları, Evren ve Büyük Patlama ile ilgili olarak belki bilerek, belki habersiz olarak birçok hatalı bilgi yaymaktadır. Bunlardan en büyüğü, evrenin bu erken genişleme döneminde ışık hızından daha hızlı genişlediği yönündeki iddiadır. Bu, birçok uzmanın dahi hataya düştüğü bir nokta. Üstelik öylesine yaygın bir yanlış anlama ki, sadece bu yanlış anlamayı hedef alan bir Arxiv makalesi …

Simbiyoz, genel olarak canlılar arası bir ilişki türü olmakla birlikte, bu ilişkiye katılan (ortak olan) tüm canlıların fayda görmesi sonucu oluşur (mutualizm ile eş anlamlı olarak kullanılabildiği gibi, bazı kaynaklarda ilişki türlerinin tümüne verilen isimdir). Biz de “simbiyoz” kelimesini mutualizm ile eş anlamlı olarak kullanan tarafta kalmaktan yanayız, çünkü “endosimbiyoz” dediğimiz bir olay sonucu ortaya çıkan mutual ilişki sayesinde, ökaryotik …

Son zamanların meşhur Netflix dizisi The Queen’s Gambit filminin nefes kesici sahnelerini veya Star Trek‘te Spock’un meşhur 3 boyutlu satranç oyununu unutun. Bu karakterler kendilerine güveniyorlarsa, bir kuantum satranç turnuvasına katılsınlar! Dünya’da bu tür bir turnuvanın ilk örneği 9 Aralık 2020’de, sanal olarak gerçekleştirilen Q2B 2020 konferansında düzenlendi. Amazon firmasından Aleksander Kubica, turnuvadan zaferle ayrıldı.[1] Peki, ama kuantum satranç tam …

Mitokondriyal DNA (kısaca mtDNA), hücrelerimizin çekirdeği haricinde, mitokondri denen ve enerji üretimi için büyük moleküllerin oksijen ile yakılarak küçük moleküllere dönüştüğü organelde bulunan bağımsız DNA parçasına verilen isimdir. Kısacası ana genetik materyalimiz olan çekirdek DNA’sından bağımsız; ancak canlı genomu dahilinde sayılan bir DNA’dır. Çekirdekteki DNA iki taraftan da bilgi taşıdığı için, bazı kritik bilgiler muğlaklaşabilmekte, bu nedenle de analizi güçleştirebilmektedir. …

Prof. Dr. Mete Atatüre, yarıiletkenlerde ve elmasta kuantum optik olgular üzerine yaptığı çalışmalar ve kuantum teknolojisi alanında geliştirdiği heyecan verici uygulamalardan ötürü, 2020 Thomas Young Madalyası ve Ödülü‘ne layık görüldü.[1] Optik alanında verilen bu ödüle layık görülmesinin önemini ve anlamını sorulduğunda, Atatüre şunları söyledi: “Bu ödül, ekibimizle birlikte yaptığımız çalışmaların ve emeğimizin tanınması açısından benim için çok anlamlı. Günümüzde ödüller …

Uzun yıllardır uydumuz Ay‘ın kuru ve ölü bir çölden ibaret olduğu düşünülüyordu. Ama 2009 yılında Ay robotları tarafından toplanan verinin işlenmesi sonucunda, Ay toprağının suyla dolu olmasa bile, nemli olduğu görüldü. Ancak o zaman yapılan çalışmalarda, Ay toprağının ne kadarının bildiğimiz sudan (H2O), ne kadarının hidroksilden (OH) oluştuğunu tespit edememişlerdi. O dönemde uzmanlar bu Ay neminin çoğunun hidroksil olduğunu düşünmüşlerdi, …

Kara deliklerle ilgili yazılarımızdan da hatırlayacağınız üzere, devasa bir yıldız ömrünün sonuna geldiğinde süpernova adı verilen bir olay ile patlar. Buna sebep olan şey, yıldızın stabilitesini sağlayan nükleer füzyon olayının yakıtının sona ermesidir. Yani yıldızların içerisinde, “atalarından kalma“, belli miktarda madde vardır ve yıldızların çekirdeğinde sürekli devam eden nükleer füzyon olayı, bir yandan daha ağır elementlerin oluşmasını sağlarken, diğer yandan …