Virüs olarak adlandırılan mikroorganizmalar, cansızlıkla canlılık arasındaki sınır çizgisinde varlıklarını sürdüren ilginç yapılar. Kendi başlarınayken uygun koşullar altında bir canlılık emaresi göstermeden yüzyıllar boyunca adeta “uykuya yatabiliyorlar.” Enfekte edebilecekleri bir canlı yapıyla (bakteriler, mantarlar, bitkiler veya hayvanlar gibi) karşılaşmaları durumunda ise, o canlı yapının hücrelerini işgal ederek hücrelerdeki DNA’lara kendilerini kopyalatmaya başlıyorlar. (1) Bu esnada virüsün bulaştığı canlı yapının sağlığı …

Semantik organizmalar olarak niteleyebileceğim diller için de biyolojik organizmalarda olduğu gibi doğal seçilim ilkeleri işliyor gibi. Bir dil ne kadar yaygınsa, yeni kelimeler üretmek için ne kadar dilbilimsel güce sahipse ve içinde yaşadığı toplumsal şartlardaki değişikliklere ne kadar kolay uyum sağlayabiliyorsa, yaşayakalma ve yeni nesiller tarafından konuşulmaya devam edilme şansı da o kadar fazla oluyor. Her yıl dünyadan silinmeye devam …

2004 yılı yapımı, eski bir yazılım mühendisi olan Shane Carruth’un hem yazdığı, hem yönettiği hem de oynadığı “Primer” filmi (1) -Türkiye’de “Kapsül” ismiyle biliniyor- şimdiden bilimkurgunun kült eserleri arasında. 7000 dolar gibi son derece küçük bir bütçeyle çekilmesine rağmen, gelmiş geçmiş en bilimsel zaman yolculuğu anlatısı olarak kabul edilen Primer, 2004 Sundance Film Festivali’nde jüri özel ödülünü kazanmıştı. Bu yıl …

Bilimkurgunun büyük ustalarından Ray Bradbury’nin 1952’de yazdığı ve İthaki Yayınları’ndan çıkan “Güneşin Altın Elmaları” kitabında “Bir Gök Gürültüsü” adıyla yer alan “A Sound of Thunder” öyküsü, zamanda geçmişe gitmenin gelecekte yol açabileceği olası felaketleri işleyen, türün en muhteşem anlatılarından biri. Daha sonra 2005’te Bradbury’nin bu öyküsünü temel alan ve Peter Hyams tarafından yönetilen aynı adlı film (Türkiye’de “Kıyametin Sesi” veya …

Albert Einstein, 1921 yılında Berlin’de Prusya Bilimler Akademisi’nde sunduğu “Geometri ve Deneyim” başlıklı dersinde, matematiğin gerçeklikle ilişkisine dair şu ünlü cümleyi sarf etmişti: “Matematik kanunları gerçeği yansıttıkları sürece kesin değildirler. Kesin olduklarında ise gerçeği yansıtmazlar.” (1) Einstein bu sözü söylediğinde, henüz Werner Heisenberg’in, belirsizliğin bir kuantum durumu olarak doğada içsel olduğunu öne sürmesine 6 yıl vardı. (2) Einstein’ın dile getirdiği …

Yeni dalga bilimkurgusunun kurucularından ve günümüzdeki en önemli temsilcilerinden Michael Moorcock’ın yazdığı Modem Zamanlar 2.0 (Modem Times 2.0), ilk defa 2011’de yayımlandı. Türkçe’ye ise Ayrıntı Yayınları Bilimkurgu Dizisi‘nin dördüncü kitabı olarak çevrilerek Ağustos 2018’de okurlarla buluştu. Birbiriyle doğrusal olmayan, adeta ağ şeklindeki bir anlatı hattını takip eden ve toplamda 90 sayfayı bulmayan kısa öykülerden oluşan kitap, gerek içeriğindeki politik göndermelerin …

Nuri Berk Çoker, Türkiye’de bir ilki gerçekleştirerek bilimkurgu sinemasının 1970’e kadar olan tarihçesini kaleme aldı. Kitabında, türe değer katan klasiklere yer verirken sadece ABD ile sınırlı kalmadan, diğer coğrafyalardan da film örneklerini sundu. Şu an, kitabının ikinci cildi üzerinde çalışıyor. İkinci ciltte, 1970’den sonra bilimkurgu sinemasının öne çıkan önemli yapıtlarını tanıtacak. Çoker, çok yönlü bir kişilik. Sadece bilimkurguyla değil, siyaset …

Sinemanın parlak beyinlerinden Woody Allen’ın hem yazıp hem oynayıp hem de yönettiği 1973 yapımı Sleeper (200 Yıl Sonra), çektiği matrak romantik komedilerle ve politik hicivleriyle tanınan Allen’ın ilk ve tek bilimkurgu filmi. Elbette Sleeper filmi de bir bilimkurgu olmasına rağmen Allen’ın her şeyle dalga geçen eleştirel üslubundan kaçamamış ve film fütüristik bir taşlamaya dönmüş. Aslında Woody Allen’ın, Sleeper’dan önce de …

Teknolojinin gelişmesi eğitimin sunum ve işleniş yöntemlerini her geçen gün dönüştürse de, halen dünyanın tamamı diyebileceğimiz bir çoğunluğunda okul eğitimi yüzlerce yıldır değişmeyen bir ana yapıda sürmekte. Fiziksel bir binadaki sınıflar, bu sınıflara her sabah evlerinden kalkıp gelen öğrenciler ve başlarında –kendileri de evlerinden kalkıp gelmiş-  dersleri anlatan öğretmenler. Bu klasik üçlemeyi aşan kimi vizyoner örnekler ise, gelecek yüzyılda eğitimin …

Pek az filmin hem orijinal ilk çekimi hem de yıllar sonraki yeniden çekimi birden klasik mertebesine erişebilmekte. Genellikle ve çoğunlukla, yeniden çekimler kalite itibariyle eskisinin yanına bile yaklaşamayan felaketler olarak sinema tarihinin çöplüğünde yer alırken, David Cronenberg’in 1986’da yönettiği Sinek, bu konuda örnek gösterilebilecek bir istisna. Hem George Langelaan’ın 1957’de Playboy dergisinde yayımlanan aynı adlı kısa öyküsünden 1958’de sinemaya uyarlanan, …