Sanatta klasik anlayışı daima barok, onu da grotesk takip etmiştir. Bu döngüsellik, tarihsel koşullardan bağımsız genel bir eğilim gibi görünüyor bana. Bu yönelimin başlıca nedeni olarak sanatın, hatta daha da genel olarak kültürün, birikimsel ve taklitçi yapısını gösterebiliriz. Ama sadece bu değil… Buna göre hiçbir sanatçı, kendinden öncekilerin açtığı yoldan bağımsız şekilde, duruma göre öncüllerinin poetikasından ya da ethosundan etkilenmeden, …

Bilim çoğunlukla kurgusal bir yapıdır, bilimsel kuramlar belli çerçeveler içinde anlaşılır. Bu çerçeveler, aslında temelinde bazı varsayımlar ve gözlemler yatan matematiksel yapılardır. Çerçeveler, olguları modellememizi sağlarlar. Bu çerçeveler şunlardır: Klasik Fizik, Görelilik (Özel ve Genel), Kuantum Elektrodinamiği, Standart Kuram, Sicim Kuramları (henüz tamamlanmadı). Var olan her türlü bilimsel olguyu (mesela ışık) bu çerçeveler içinde anlamaya çalışırız. Burada ışık hızının sabit …

Yok canım, ne gezer! Örnek verelim: 1. Gözler Gözler on yaşından itibaren bozulmaya başlarlar. Birçok insanın göz kusuru vardır. Bunlar arasında yaşla birlikte gelişen hipermetropi, miyopi ve astigmat sayılabilir. Yine yaşla birlikte katarakt oluşması, genetik bir bozukluk olan renk körlüğü de yaygın olarak rastladığımız kusurlardandır. İnsan renkli görüşe sahip az sayıda memeliden biridir; yine de insanın renkli görüşü diğer gündüzcü …

İyi kötü yazı yazmaya heveslenmiş herkesin merak ettiği bir soru vardır: Ne uzunlukta yazmalıyım? Esasında, bir romanın ya da öykünün uzunluğu, tam olması gerektiği kadar olmalıdır, bir öykü ya da roman, bitmesi gerektiği yerde bitmeli, gereksiz hiçbir şey barındırmamalıdır içinde. Ben sanatın biraz minimalistini severim, ancak, okurken içimizden “hiç bitmesin” dediğimiz yapıtlar da vardır. Yine de yazar, içgüdüleriyle ayarlamıştır onun …

Pisagor, adıyla anılan teoremden dolayı adı en çok bilinen matematikçidir hiç kuşku yok. Ancak, onunla ilgili bilgimiz bunun ötesine pek de geçmiyor. Esasında Pisagor sadece bir matematikçi değildi. Onun sıfatlarından bazılarını sayarsak, ne demek istediğimiz anlaşılır: Pisagor, matematiksel düşüncenin temellerini atan adam, sayıların babası, kendine filozof diyen ilk insan, Thales’in öğrencisi, kült lideri, politikacı, parti kurucusu, etyemez, entrikacı, müzisyen, müzik …

Prometheus, mitolojik bir kahraman olsa da kadim çağların adı sanı unutulmuş bütün bilim kahramanları bir anlamda onun izinden gitmişlerdir. Prometheus’un öyküsü, anlamlı bir öykü… Kim bilir, belki de bu isimde bir insan yaşamıştır tarihte; belki de ateşi gerçekten o bulmuştur. Ancak, Prometheus’un tanrılardan çaldığı ateş, belli ki bilginin mecazıdır. Prometheus’un kim olduğunu anlamak için Yunan mitolojisine kısaca değinmek gerekir. Yunan …

Günümüzde Dünya’nın düz olduğunu iddia eden insanlar var. Peki, buna neden şaşırmamalıyız? Isaac Asimov’un dâhice kaleme aldığı 1989 tarihli aşağıdaki makalede bunun çok güzel bir açıklaması yapılmış. Asimov, eski toplumların bilimsel teorilerini hiç bir zaman “yanlış” diye çöpe atmadığımızı, onları “daha doğru” teorilerle değiştirdiğimizi söylüyor. Çünkü eskilerin düşünce biçimi kendi çağlarının çerçevesi içinde ana hatlarıyla doğruydu. Bu teorileri “yanlıştan” çok …

Başlangıçtan 1930’lara Kadar İngilizcedeki aliens terimi Türkçeye yabancılar ya da yaratıklar olarak çevrilebilir. Ancak bu terimin Türkçede oturmuş karşılığı uzaylıdır. Uzaylı terimi bilimkurguda ve popüler kültürde dünyadışı zeki varlıkları (sentient extraterrestrial beings) belirtmek için kullanılır. İngilizcede zeki yerine kimi zaman kullanılan sentient kelimesi birebir çevrildiğinde duyarlı ya da duygulu anlamına gelir. Ancak bu iki sözcük de kastedilen anlamı tam olarak …

Bilim hiç kimsenin tekelinde değildir, olamaz da. Ne akademinin, ne devletin, ne de seçilmiş bir azınlığın malıdır bilim. Bilim tarihi boyunca amatörlerin çok büyük katkıları olmuştur. Örneğin astronomi amatörlerin çalışmalarıyla ilerlemiştir. Hatta diyebiliriz ki astronomi biliminin profesyonelleşmesi son 50 yılda olan bir şeydir, ondan önce amatörlerin çalışmaları daha önemliydi. Biliminin dili olan matematiği ya da araştırmaların inceliklerini anlamayabiliriz ama sezgisel …

Geçen senenin sonlarında Metis Yayınları tarafından Mary Doria Russell’in Tanrının Çocukları adlı romanının yayınlanması birçok bilimkurgu okurunu sevindiren bir haber oldu. Nedeni, aynı yazarın bol ödüllü ilk romanı Serçe‘nin 2003 yılında yine Metis tarafından yayınlanmasının üzerinden oldukça uzun bir zaman geçmesine rağmen, devam kitabı olan Tanrının Çocukları’nın bir türlü yayınlanmamış olmasıydı. Serçe, oldukça başarılı bir ilk roman. Devamı olan Tanrının Çocukları …