Bilimkurgunun en sevilen temalarından biri olan zamanda yolculuk, türün saygın yazarları tarafından defalarca işlendi. Sayamayacağımız kadar çok roman ve öyküye ilham veren bu temanın okunması gereken romanlarına şu yazımızda göz atmıştık. Şimdi ise sıra öykülerde.
Kimi hikayelerde geçmişe, kimilerinde geleceğe, kimilerinde ise alternatif dünyalara seyahat ettik. Her temada olduğu gibi zaman yolculuğu temasında da unutulmaz öyküler mevcut. Bazılarında paradoksların içinden çıkmak bir hayli zor oldu, bazılarında geçmişe gidip tarihi gerçeklerle yüzleştik, bazılarında geleceğe gidip şaşırtıcı şeylerle karşılaştık, bazılarında ise yalnızca aksiyon dolu dakikalar yaşadık.
İşte karşınızda zamanda yolculuk temasına sahip okunması gereken 10 öykü.
Siz Zombiler – Robert A. Heinlein
Yüzyılın En İyi Bilimkurgu Öyküleri – İthaki Yayınları
Türün en saygın yazarlarından olan Heinlein’ın bu öyküsü zamanda yolculuk temasına kelimenin tam anlamıyla yeni bir boyut kazandırmıştır. İçinden çıkılması bir hayli güç olan bu öykü ile yazar kendi kuyruğunu yiyen yılan kurgusunu kullanarak sürekli devam eden bir döngü yaratmayı başarmıştır. Evlenmemiş anne ismiyle anılan Jane ve bir barmen arasında geçen konuşma kısa bir süre sonra yerini bir intikam arayışına bırakacaktır.
Barmen, Jane’e isteğini yerine getirme vaadinde bulunurken geçmiş ve geleceğin içe içe gireceği bir yolculuk da bu şekilde başlamış olur. Ya da çoktan başlamış mıdır? Predestination filmine de ilham kaynağı olan paradokslarla dolu bu öykünün filmden ufak farklılıkları olduğunu söylemek mümkün.
Yedinci Yolculuk – Stanislaw Lem
Yıldız Güncesi – İletişim Yayınları
Stanislaw Lem’in unutulmaz karakteri Ijon Tichy’nin başrolde olduğu Yıldız Güncesi isimli kitabı kısa öykülerden oluşmaktadır.
Mizah dozu yüksek bu zamanda yolculuk öyküsünde bir pazartesi günü, nisanın ikisinde Betelgeuse yakınlarında meydana gelen olayda Ijon’un uzay gemisine küçük bir göktaşı çarpar ve gemi manevra yeteneğini yitirir. Bu olayın ardından bir zaman girdabına düşen Ijon, gelecek ve geçmişten gelen Ijon Ticyh’ler ile birlikte komik bir maceranın içine atılır ve bu durumdan kurtulmaya çalışır.
Tilki Ormanda – Ray Bradbury
Resimli Adam & Yakma Zevki (Geleceğe) İthaki Yayınları / 2001 ve Ötesi – Engin Yayıncılık
Ray Bradbury’nin 2 farklı öykü antolojisinde 2 farklı isimle yayımlanan bu öykü, zamanda yolculuk teması dendiğinde ilk akla gelen öykülerden biri. Bradbury’den alışık olmadığımız tarzda, 2115’ten 1938’e dek uzanan bir macera. Geleceğin dünyası tamamen savaşa endeksli bir toplum yaratmıştır ve insanlar artık bu durumu kanıksamıştır.
Durumdan rahatsızlık duyanlar ise, geri dönmek kaydıyla “zaman içinde gezi” düzenleme ve bir nebze de olsa dinlenebilme hakkına sahiptir. Geçmişte istenilen yıla gitmek serbesttir fakat oradan geri dönülmediği taktirde ise, “Arayıcılar” devreye girmekte ve zaman yolcularını bulup tekrar Gelecek Devleti’ne geri götürmektedirler. Susan ve Travis çiftinin gitmeye karar verdikleri yıl ise 1938’dir.
Muhammed’i Öldüren Adam – Alfred Bester
Bilimkurgu Öyküleri Seçkisi – Atılgan Yayınları
Kaplan! Kaplan! ve Yıkıma Giden Adam romanlarıyla bilimkurgu edebiyatının önde gelen isimlerinden Alfred Bester imzası taşıyan bu güzel öykü, aksiyon dolu bir zamanda yolculuk hikayesi. Bester işin bilim kısmıyla çok da ilgilenmemiş açıkçası, onun amacı bir an önce anlatacağı konuya dalmak.
Zaman makinesi ile zamanda sıçramalar yapan Henry Hassel’ın bunu nasıl yaptığıyla ilgili tek bir bilgi yok ama ortada bir olay var, bir intikam arzusu ve yazar için asıl önemli olan da bu. Bir Alfred Bester okuruysanız, bu gibi durumlara alışık olmalısınız.
Domino Taşları – C.M. Kornbluth
Sus Projesi – Us Yayıncılık
Bilimkurgunun erken kayıplarından biri olan Kornbluh’un kısa yazarlık kariyerine sığdırdığı öykülerden biri. 2 yıl sonrasına ışınlanan Will J. Born‘un tek hedefi, borsada yükselmek. Bunun içinse sadece 2 saati var! Born, kendi zaman dilimine dönüp, başarılı olabilecek mi dersiniz?
Gerilim yönü de bulunan bu öykü, hırsımızı sorguluyor ve geleceğe gitmemizi sağlayacak bir makineye sahipken bile, yalnızca kendi çıkarımız için çaba gösteren insanlar olduğumuza vurgu yapıyor.
Evrende Düzensizlik – Isaac Asimov
Güle Güle Dünya – Sarmal Yayınları
Sonsuzluğun Sonu romanıyla zamanda yolculuk temasına unutulmaz bir eser kazandıran Asimov’un bu tema çerçevesinde kaleme aldığı öyküler de yok değil.
Profesör Frebenner zamanda yolculuk yapabilmenin mümkün olduğu teorisini açıklar. Evren genişlediğinde zaman ilerlemekte, daraldığında ise gerilemektedir. Evreni sabit tutarak zamanda tam 27.5 milyon yıl ileriye gitmenin bir yolunu bulur. Bu yolculukta kendisine eşlik edecek kişi ise Mr. Atkins’tir. İki kafadar şimdiki Güneş’imizin yerine geçecek olan bir cüce yıldızı bir süre gözlemleyip geri dönmeyi düşünürler.
Dünyanın Bütün Zamanı – Arthur C. Clarke
Tanrının Dokuz Milyar Adı – Sarmal Yayınları
2001, Rama, Çocukluğun Sonu gibi romanlarıyla yakından tanıdığımız bilimkurgunun en büyük isimlerinden biri olan Clarke de zamanda yolculuk temasının çekiciliğine kapılarak bu alanda kalem oynatan yazarlardan.
Gizemli bir kadın çıkagelir ve Ashton’dan dünyaya ait tarihi ve sanatsal değere sahip olan eserleri çalarak kendisine getirmesini ister. Karşılığında yüklü bir para da teklif eden kadının gerçek amacı nedir ve o eserlerle ne yapacaktır? Sürprizli bir finale imza atan yazarın bu öyküsü okunmaya değer zamanda yolculuk öykülerinden biri.
Kara Paradoks – Mack Reynolds / Fredric Brown
Kanatların Olmasın – Ve Yayınları
Fredric Brown’ın olduğu yerde zamanda yolculuk temasının olmamasıdır asıl ilginç olan. Mack Reynolds’la kurgulayıp yazdıkları bu öyküde insanlığa dair inanılmaz bir eleştiri mevcut.
Jan Obreen gelecekten yirminci yüzyıla seyahat eder ve geriye dönüş imkanı da yoktur. Susan isimli bir kadınla yakınlaşan zaman gezgini, onun abisi Lou ile de iyi anlaşmaktadır. Karşılıklı olarak birbirlerine gelecek ve geçmişten bahsederler. Günün birinde ortaya çıkan bir gerçek ise bazı şeyleri kökünden değiştirecektir. Yazarların değindiği ırkçılık eleştirisi görülmeye değer.
İşgüzar – Philip K. Dick
Bay Uzay Gemisi – Büyülü Fener Yayınları – Alfa Yayınları
Zamanda yolculuk teması hakkında en çok kafa yoran yazarlardan biri şüphesiz Philip Dick’tir. Konu hakkında 10’dan fazla öyküsü bulunsa da, içlerinden biri bu listeye dahil oldu.
Geleceğe ayarlı bir zaman makinesiyle gelecekten fotoğraflar elde eden bilim insanları, insansız bir dünyanın yaklaşmakta olduğunu fark ederler. Buna neyin sebep olduğunun araştırılması için Hasten bir zaman aracına bindirilerek 100 yıl sonrasına gönderilir. Elde edilen sonuç beklenmeyecek ölçüde sıra dışıdır.
Eğer Dünyaları – Stanley G. Weinbaum
Bir Mars Destanı – İthaki Yayınları
1.5 yıllık yazarlık kariyerine rağmen eserleriyle ölümsüzleşen Weinbaum’dan dördüncü boyut ve zamanda yolculuk temalarını bir araya getiren bir öykü. Haskel Van Mandepootz’un eski bir öğrencisi olan Dixon Wells, babasıyla birlikte N.J. Wells Anonim Şirketi’nin sahibidir. Kendisinde “geç kalma hastalığı” bulunan Dixon, binmesi gereken rokete geç kalacak ve yolda hocası Manderpootz’la karşılaşacaktır. Roketin havada infilak ettiğini öğrenen Wells, Manderpootz’un icadı olan bir aygıtı kullanarak “eğer dünyaları”na yelken açacak ve rokete yetişebilseydi “eğer” neler olurdu sorusuna cevap arayacaktır. Aşkın da işin içine girmesiyle birlikte yazarın unutulmaz bir öyküye imza attığını söylemek mümkün.