Patates gıda sisteminin ana kahramanıdır. Haşla, kızart, fırınla, sulu yemeğe koy, püresini yap, cips paketinde al, kumpirini ye… Şahsen sabah kahvaltımda mutlaka patates kızartması olur. Geceleri de haşlarım, fırınlarım, kızartırım, cipsini yerim.
Konu bilimkurguya nasıl gelecek?…
Andy Weir’in The Martian (Marslı) kitabını ve filmini hatırlıyor musunuz? Mars’ta kalan kahramanımız nasıl yaşamayı başarıyordu? Patates yiyerek! Andy Weir kitabını olabildiğince gerçek koşullara göre, bilim insanlarına danışarak yazmıştı. Yani anlayacağınız o ki, patates insan türünün uzay macerasında en iyi mide dostudur. Ama sadece uzay yolculuğunda değil, hayal yolculuğunda da en güçlü ilham perisidir.
İrlanda’da kıtlıktan yüz binlerce insan ölüyordu… Ne oldu? Patates geldi. Rusya’da, Almanya’da, Fransa’da, İskandinav ülkelerinde insanlar açlıktan ölüyordu. Ne geldi? Patates geldi. Sadece insanlar doymadı. Başka bir şey daha oldu… Edebiyat patladı. İrlanda büyük yazarları ile tanınır. Bu yazarlar birdenbire mi çıktı ortaya? Evet. Patatesten sonra.
Ya büyük Rus yazarları, klasikler?
Fransa’nın, Almanya’nın, İngiltere’nin yazarları, şairleri… Hep patates geldikten sonra. ABD Dünya’da en çok patates tüketilen ülkelerden biri. Sonuç sadece silahıyla süper güç değil; yazarlarıyla, stand up komedyenleriyle, Hollywood’uyla büyük. Bildiğiniz gibi patatesin (domates gibi) eski kıtanın yemek kültürüne girmesi çok eski değil. Amerika’nın keşfinden sonra geliyor. Elizabeth: The Golden Age (Elizabeth: Altın Çağ) filminde bir sahne var. Korsan Walter Raleigh, kraliçeye patates getiriyor. O zamana kadar zayıf bir ülke olan İngiltere, İspanya ile savaşını kazanıyor ve üzerinde Güneş Batmayan İmparatorluk olma yoluna giriyor.
Bugün ABD’den 1 trilyon dolardan fazla alacağı olan, devasa adımlarla Dünya’nın en büyük gücü olmaya giden bir ülke var: Çin. Tahmin edin patates tüketiminde kim birinci sırada? Çin, Hindistan, Rusya, ABD bunlar en çok patates tüketilen ülkeler. Hepsi de Dünya lideri!
Şiirin tuz, hikaye anlatmanın ve romanın patates ile yakın alakası vardır. Zaten patatese de en iyi tuz yakışır. Başta dediğim şaka zannettiniz değil mi? Hayır değildi. Hayal gücünün gemileri patatestir. Belki gerçekten de uzay gemilerini patatesten yapmak lazım. Bilim insanları göreve…
Hazırlayan: Orkun Uçar