Bilim & Teknoloji

Möbius Şeridi, iki yüzü olan sıradan bir kağıt şeridini yarım tur kendi etrafında bükerek uçlardan birleştirme yoluyla elde edilebilecek, sıra dışı bir tek yüzlü yüzeydir. Möbius Şeridi’nin tek yüzlü olması ve ortadan kesildiğinde iki şeride bölünmek yerine tek şerit olarak kalması gibi ilgi çekici geometrik özellikleri vardır. Her ne kadar ilk bakışta öyle gelse de aslında Möbius Şeridi sonsuz değildir; …

Shkadov İticisi, adını bu megayapı konseptini 38. Uluslararası Astronomi Federasyonu Kongresi’nde sunan Rus fizikçi Leonid Shkadov’dan alıyor. Yaklaşık bir milyar yıl içinde Güneşimiz, okyanuslarımızı kaynatacak kadar sıcak olacak, ama bu demek değil ki Dünyamız ölecek. Shkadov İticisi denen bir megayapı inşa ederek bütün Güneş Sistemimizi (Güneş ve bütün gezegenleri), kütle çekimsel etkisi altına alacak daha yakın bir yıldıza doğru kaydırabiliriz. …

Gezegenler arası bir tür olmanın önünde pek çok büyük engel var, ancak biri diğerlerinden daha zorlayıcı olabilir. 1950’de Nobel ödüllü fizikçi Enrico Fermi, meslektaşlarına ünlü bir soru sordu: “Neredeler?” Fermi, evrenin enginliği üzerine kafa yoruyordu ve sorusunda “onlardan” kastı dünya dışı varlıklardı. Evrende neredeyse akıl almaz sayıda yıldız ve gezegen varken, içlerinde akıllı uygarlıklara ev sahipliği yapanlar mutlaka olmalıydı. Ancak …

Dünyamız Güneş’in etrafında turunu atarken bir an için yörüngesinde dursaydı gezegenimizin başına neler gelirdi? Tüm spekülasyonlar gibi bu da eğlenceli bir düşünce deneyi olabilir. Aslında Dünya’yı yörüngesinde durdurmak, onu Güneş’ten kaçacak kadar hızlandırmaktan daha zordur. Çünkü saniyede 30 kilometre olan yörünge hızını sıfırlamak, onu kaçış hızı olan saniyede 42 kilometreye çıkarmaktan daha fazla enerji gerektirir. Bildiğimiz gibi hızlı giden bir …

Son yıldızların da sönmesinin ardından, muhteşem bir ışıma ve gürültü ile kara delikler evrenin sonunun habercisi olacak. Kara delikler, uzay-zaman içinde kütle çekiminin hüküm sürdüğü yerlerdir. Bir kara deliğin kütle çekimsel alanı o kadar güçlüdür ki hiçbir şey; ışık bile kaçamaz. Birçok boyutta olabilirler. Güneş’in 5 ile 100 katı büyüklüğünde olanlarından, milyarlarca yıldıza denk süper kütleli formlarına kadar her ölçekte …

Dünya’yı nihayet terk edebilmemizin ardından farklı yollarla uzayda hayat aramaya başladık, ancak aradan neredeyse yarım yüzyıl geçmiş olmasına rağmen henüz bırakın uzaylı medeniyetlerine, en basit yaşam formlarına dahi rastlayamadık. Gerçekten de evrende yalnız olabilir miyiz? İşin aslı şu ki, bilim insanları yıldızlararası medeniyetlerin varlığından pek de şüphe duymuyor. Küçük bir galakside bile yüz milyardan fazla yıldız sistemi olduğunu düşünürsek, yaşam …

“Yayın sona erdikten sonra Times gazetesinin sayfalarını aktaracak bir sistem oluşturmalıyız.” Bir hikâyeye göre teletekst yayınları, BBC mühendislerine verilen işte bu talimatla başlamıştı. 60’ların sonuydu, günlük programın ardından gece boyunca vericilerin boş kalmaması için basılabilir bir sayfanın yayın üzerinden aktarılması isteniyordu. Bu amaca ulaşmak için yapılan çalışmaların sonunda neredeyse elli yıl boyunca sürecek olan ve Pazar günleri piyangomuza ikramiye vurup …

Karbon ve silisyum periyodik tabloda alt alta yer alır (IV. Grup). Bu durum, iki elementin kimyasal olarak birbirlerine oldukça benzediği anlamına gelir. Dünya’daki yaşamın kimyasal alt yapısı karbon bileşiklerine dayalıdır. Bu noktada önemli bir soru geliyor akla: Karbonun yaptığını silisyum da yapabilir mi? Yani evrenin herhangi bir yerinde silisyum bileşiklerine dayalı bir yaşam mümkün olabilir mi? Elbette bilimkurgu yazarlarının aklına …

Hayal edelim ki bir kara deliğe zıplamak üzeresiniz. Çok düşük bir ihtimalle bile olsa, eğer hayatta kalabilirseniz sizi acaba neler bekliyor olurdu? Bu soruya Profesör Richard Massey’in verdiği cevap ise “Kim bilir?” Durham Üniversitesi Kozmoloji Bölümü’nde bir araştırmacı olan Massey, kara deliklerin sırlarının bilincinde: “Olay ufkuna düşmek, kelimenin tam anlamıyla öbür dünyaya geçmektir – eğer geçerseniz, geriye asla mesaj gönderemezsiniz. …

Dünya, çok büyük bir gezegen olmasa da hayal edebileceğiniz birçok kütleden daha ağırdır. Tam sayı vermemiz gerekirse: 5.972.190.000.000.000.000.000.000 kilogram. Veya daha bilimsel gösterimiyle: 5.97219×10245.97219 × 10^{24}5.97219×1024  kilogram! 5.9 septilyon kilogram! Buna “1 Dünya Kütlesi” adı verilir ve diğer gök cisimlerinin kütleleri genellikle buna göre ölçülür. Kütlelere göre bir kıyas yapılacak olursa: Dünya, Ay’ın 81,3 katı, Jüpiter, Dünya’nın 317,46 katı, Satürn, …