Bilim & Teknoloji

Ne zaman yeni bir teknoloji çıkagelse insanlar genellikle bilimkurgunun gerçekliğe dönüştüğünü söyler. Çoğu zaman bu bir abartıdır. Fakat NASA‘da çalışan bir mühendis ve fizikçi olan Harold White, neredeyse tüm bilimkurgu romanlarında hüküm süren bir uzay gemisi konseptini hayata geçirebilmek için çalışıyor. Şimdilik ISX Enterprise olarak adlandırılan bu hayali uzay gemisi, hayata geçirilmeyi bekleyen birçok “bilimkurgu” özelliğine sahip. Fakat bu geminin en ilginç özelliği ne diye …

Dünya üzerinde her yıl ortalama 311 milyon ton plastik üretildiği tahmin edilmektedir. 2050 yılına ulaştığımızda denizde balıktan çok plastik olacak. Belki de şu anda yediğimiz yemeğin içinde plastikler cirit atmakta ve plastikler, soyumuz tükendikten sonra bile büyük ihtimalle dünya üzerinde etkisini devam ettirecek. Plastik şişeleri üretmede kullanılan Polietilen tereftalat (PET olarak da bilinir), yıllık plastik üretiminin beşte birini oluşturuyor. PET’in sıcaklığa …

Uzay ve Zamanın ortaya çıkışıyla ilgili teorilerin tanıtımına ayırdığımız yazı dizimizin son kısmına geldik. Sizin de fark ettiğiniz gibi yazı dizimiz “uzay” ve “zamanın” tam olarak nasıl ortaya çıktığı sorusunu nihai olarak yanıtlamıyor.  Yani dizinin ilk bölümünde vaat ettiğimiz şeyi tam olarak gerçekleştiremedik. Kral Lear‘ın “Hiçten hiç çıkar!” sözünü tam olarak yalanlayamadık. Açıkça görülüyor ki bu sorunun tam olarak yanıtını …

Bu 8 Mart’ta onları hatırlatalım istedik. İşte bilim tarihinin 8 önemli kadını: 1. Hypatia İskenderiye kütüphanesinin yöneticisi, zamanın en önemli matematikçisi ve astronomu, Hıristiyan yobazlar tarafından öldürüldü. Zamanın en önemli ailelerinden birinin kızıydı ve güzelliği ile nam salmıştı. Buna rağmen bilimle uğraşmak adına gelen evlilik tekliflerini reddetti. Bağımsız yaşamak ve bilimle uğraşmak istiyordu sadece… Hayatı “Agora” adlı filme konu edilmiştir. …

Beyaz Saray‘ın Teknoloji ve Bilim Araştırmaları Ofisi ilginç bir toplantı düzenledi: Bilim insanları, bilimkurgu yazarları, sanatçılar, mühendisler ve politika belirleyiciler, insanlığın Güneş Sistemi’ne nasıl yerleşebileceğine dair teoriler ortaya koymak üzere bir araya geldiler. Şubat ayında düzenlenen çalışmaya “Uzayda Yuva” adı verildi. Bütün ulusa bilimkurgu aracılığıyla ilham veren bu toplantının öncül amacı, insanlı uzay yolculuklarının bizi komşu gezegenlere nasıl götürebileceği ve daha uzun …

Olağan dışı davranışları, şempanzelerin dini ritüeller sergilediklerini gösteriyor olabilir mi? Pek çok medeniyetin binlerce yıldır dini ritüel olarak anıt dikmesine benzer davranışlar sergileyen şempanzeler, bir çeşit inanç sisteminin ilk evrelerini yaşıyor gibi görünüyor. Batı Afrika’daki şempanzelerin düzenli olarak ağaçların içindeki boşluğa taş fırlattığı gözlemlendi. Yığın halinde biriken bu taşlar işlevsel görünmüyor, ancak bir inanç sisteminin ilk safhalarındaki ibadetlerin bir örneği olabilir. Araştırmacılar, şempanzelerdeki söz konusu “gizemli” davranışların incelenmesiyle, beşeri …

Daha çok uzayın ortaya çıkışıyla ilgili modellere ayırdığımız yazımızın bu bölümünde ele alacağımız son teori AdS/CFT Dualitesi olarak adlandırılıyor. Biraz tuhaf bir isim. Dilerseniz bu ismin nereden geldiğini kısaca açıklayalım. 1917 yılında Willem de Sitter (1872–1934) adlı Hollandalı bir fizikçi, Einstein denklemlerine her noktasında pozitif bir eğiriliğe sahip bir uzay içeren bir çözüm bulmuştu. (Bu tıpkı bir küre yüzeyine benzeyen bir uzaydır.) Willem …

İnsanoğlu tarih boyunca hep düşünmüş, sorgulamış ve merak etmiştir. Bilim, böyle doğmuştur. “Acaba bu madde neyden yapıldı?”, “Bu maddenin en küçük yapıtaşı nedir?” vesaire… Antik Yunan’dan beri süregelen bu merak sayesinde bilim her konuda çağ atlamıştır: Fizik, kimya, biyoloji, astronomi, jeoloji… 17-20. yüzyıllar arası – özellikle kimyada ve atom teorisinde – muazzam keşifler yapılmıştır. Bugün atomlar hakkında bildiklerimizin çoğunu bu …

Bir matrisin içinde mi yaşıyoruz? Geçen yazıda sözünü ettiğimiz Kuantum Grafiti kuramına benzer fikirler 90’lı yıllarda sicim kuramcıları tarafından da ileri sürülmüştü. Bu modellere “Matris Modelleri” denmesinin nedeni, kuramın denklemlerinin sayı tablosu anlamına gelen “matrislere” dayanıyor olması… Çoğumuz matris sözcüğünü Wachowski Kardeşler‘in meşhur filminde duyduk. Filmi izledikten sonra matematiği iyi olan  bir arkadaşımıza “matris nedir?” diye sormak kaçınılmaz olmuştu. O da matrislerin özellikleri ve doğrusal denklem sistemlerinin …

Ta antik çağlardan beri evreni anlamaya ve anlamlandırmaya çalışıyor, işleyişini bilimsel bir düzlemde açıklamaya çabalıyoruz. Elbette bu kolay değil. Çünkü içinde bulunduğumuz bu muazzam evren, insan için pek çok sürpriz ve gizem barındırıyor. Hiç kuşkusuz bu gizemlerden biri de kara delikler… Kara deliklerin bilimsel tarihi 18. Yüzyıl sonlarına kadar uzanıyor. Fakat 20. Yüzyıl’ın başlarında ve özellikle Albert Einstein‘ın genel görelilik …