Araştırma

Dikenli kuyrukları, yarasalarınkini andıran membran kanatları, iri pençeleri, geçirimsiz pullu derileri ve tabii ki alev saçan ağızlarıyla mitolojik birikimimizin vazgeçilmez unsurlarından biridir ejderhalar. Yılan ve kertenkele karışımı bu dev canavarların kültürel kökeni öylesine derindir ki, bazı farklılıklarla da olsa hemen her coğrafyada izlerine rastlamak mümkündür. Türk mitolojisindeki adı “evreğen” olan ejderha, esasen eklem bacaklıları avlayan sürüngenler, kedigiller ve büyük alıcı …

Nietzsche 1889 yılının bir bahar günü Torino meydanında yürümektedir. Dört bir yanda açan çiçeklerle doğa uyanmakta, insanlar sevinçle hep birlikte gönlünce eğlenmekte, kuşlarsa gelen güzel günlerin haberini getirmektedir. Doğa yürüyüşlerini, yeşili ve mutluluğun o sıcak tebessümünü çok seven Nietzsche için bunlar mutluluk sebebidir. Ancak meydanda bir atın, sahibi tarafından dayak yediğini görünce içine bir şey oturur adeta. O acıyla ata …

Yakın zamanda çıkan Sapiens, Homo Deus ve 21. Yüzyıl İçin 21 Ders adlı kitapları bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de geniş bir okuyucu kitlesine ulaşan İsrailli tarihçi Prof. Yuval Noah Harari’nin, geçtiğimiz günlerde Guardian gazetesinde yayımlanan ve LGBT haklarına karşı yakın gelecekte teknoloji yoluyla gerçekleşebilecek tehditleri sıraladığı yazısı oldukça ses getirdi. Kendisi de açık kimlikli bir gay olan ve 17 …

Jules Verne’nün 1865 yılında yazdığı “Dünyadan Ay’a” adlı romanı, Amerikalıların kendilerini Ay’a devasa bir savaş topuyla attıklarını tasavvur ediyordu. Top; Amerikan iç savaşı döneminde önde gelen bir teknolojiydi. Bir yüzyıl sonra insan hakları hareketi gerçekleşirken, Star Trek ise Atılgan adlı yıldız gemisinde çeşitli etnisitelerden gelen bir uzay mürettebatı kurguladı. Tarihçi Margaret Weitekamp’a göre, çeşitli ırkların birlikte uyum içinde çalışma konsepti …

İnsan tarih boyunca üretimde bulunmuştur. Demiri ehlileştirerek silahlar, toplar dökerek fetihler yapmıştır. Bitkileri çözümlemiş, yaralarına merhem etmiştir. Gökyüzüne bakarak evrende yerini aramış, doğaya bakarak dünyada kendini tanımlamaya çalışmıştır. Yalnızlığını gelişen hayal gücüyle kuşatmış ve ortaya imgeler, ideler çıkarmıştır. Somutun sıradanlığı karşısında cazibeli hayaller inşa etmiştir. Görüldüğü üzere üretiminin odağında hep değişen şartlara uyumlu olarak kendini tanımlama ihtiyacı vardır. Çünkü, insanın …

Bavullarınız hazır, odalarınız tutulmuş, tatil için her şey tamam; ama bir sorun var: Devlet, biletinizi iptal etmiş. 2014 yılında Çin, Black Mirror dizisinden fırlamış gibi duran Sosyal Kredi Sistemi (SKS) konseptini hayata geçirmeye başladı. Toplum için iyi olduğuna kanaat getirilen vatandaş davranışlarının ayrıcalıklarla ödüllendirildiği, kötü davranışlar sonucunda ise düşük puanlar verilerek vatandaşların ayrıcalıklarının elinden alındığı bir sistem bu. Bir nevi …

Bilimkurguda gizem önemlidir. Çünkü gizemin varlığı, aynı zamanda bir keşfin de habercisi niteliğindedir. Bunun da etkisiyle olsa gerek, bilimkurguda çeşit çeşit, sıra dışı ve zaman zaman da tanrısal güçlere sahip varlıklarla karşılaşırız. Tabii buradaki “tanrısallık” vurgusu bizim gelişmişlik düzeyimizle ilgilidir. Öyle ya, söz gelimi zamanda yolculuk yaparak taş devrine gitsek ve cebimizden çıkardığımız akıllı telefonumuzla yerel halka kısa bir video …

Tarih koca bir mezarlıktır. Şimdi ise bu mezarlığa dönüşmek için tüm hızıyla yanan geleceğin fitili. Tarih mezarlığı aristokratlar kadar gereksiz mesleklerle de doludur. Örneğin Bowling labutu diziciliği gibi. Eskiden devrilen labutlar kendiliğinden kaldırılmadığı için bu işi yapsınlar diye çocuklar çalıştırılırdı. Uçak dinleyiciliği diye bir meslek de vardı mesela. Eskiden radar teknolojisi olmadığı için insanlar dev aparatlara kulaklarını dayayarak uçak motorlarını …

20. yüzyıl, insanların birbirlerini daha hızlı öldürmek için kitle imha silahları keşfetme uğraşlarıyla geçti. I. Dünya Savaşı’nda zehirli gazlar, II. Dünya Savaşı’ndaysa atom bombası geliştirildi. Onları türlü kimyasal ve biyolojik silahlar izledi. Ama açığa çıkan enerji ve verilen hasar göz önüne alındığında, nükleer bombalar insanlığın en güçlü silahı gibi görünüyor. Peki, bu silahların gücü bir gezegenle boy ölçüşebilir mi? Örneğin …

Bilimkurgu romanları ve filmleri, geleceğe yönelik şaşırtıcı kehanetlerde bulunmalarıyla tanınır. Ama iş kişisel ulaşıma geldiğinde günümüzden on yıllar, hatta yüzyıllar bile uzaklıkta olsa da, hemen hemen tüm romanlar ve filmler döner dolaşır bugün bizim araba olarak tanıdığımız araçların bir versiyonunu betimler. Futurama’daki ulaşım tüpleri gibi istisnaları saymazsak geleceğin kişisel ulaşım araçları bizim günlük arabalarımızdan çok da farklı değildir. Ancak bu …