Araştırma

Şahinleşmek, Türk Dil Kurumu’na göre “herhangi bir düşünce konusunda keskinleşmek, sertleşmek, katı bir duruş sergilemek” anlamına geliyor. Buna alternatif, çeşitli derecelerde şahinleşmeyi ifade eden daha pek çok cümle kullanırız: İnatlaşmak, diretmek, “nuh demek peygamber dememek” gibi… İnsanların pek çok konuda görüşleri vardır. Siyaset, din gibi toplumsal kurumlar, evlilik, boşanma gibi toplumsal olgular, hemen hepimizin hakkında görüş sahibi olduğu konulardır. Elbette …

Bir mustatîlin mesâha-i sathiyyesi, ufkî kaaidesi ile şâkulî dılısının darpıdır. Osmanlıca olan bu ifadenin Türkçeye çevirisi: Bir dikdörtgenin alanı, eni ile boyunun çarpımıdır. Ya şuna ne dersiniz? Bir müselles-i mütesâviyü’ssâkeynin kaaide-i zaviyeleri müsavidir. Çevirisi: Bir ikizkenar üçgenin taban açıları eşittir. Şaka yapmıyoruz, Osmanlı Devleti’nde geometri dersine giren öğrenciler böyle cümleler duyuyorlardı. İlköğretim Matematik derslerinde kullanılan birçok terim Mustafa Kemal Atatürk …

İnsanlık Mars’a yerleşmeden, hatta kızıl gezegene ilk adımını atmadan önce, mühendislerin ve bilim insanlarının çözmesi gereken birçok sorun var. Örneğin, uzay yolcularını tehlikeli radyasyondan korumak gibi. Buna benzer birçok problemin çözülmesi epey zor olacağa benziyor. Ancak Dünya dışında gerçekleştirilecek kolonileşme, yasal ve siyasi birçok sorunu da beraberinde getirecek. Aeon’da çıkan bir yazıda, bir düşünce kuruluşu başkanı ve danışman olan Marko …

“…büyüktür. Gerçekten büyüktür. Ne kadar engin, uçsuz bucaksız ve akıllara zarar büyüklükte olduğuna inanamazsınız…” Otostopçunun Galaksi Rehberi uzay için böyle diyor ve haklı da. Çünkü ne kadar çırpınırsak çırpınalım, uzay akli sığamızın alamayacağı ölçüde büyük, karmaşık ve kayıtsız. Oysa bir zamanlar manzara bu kadar da nobran değildi. Dünyamızı evrenin merkezinde sanıyor, gökyüzünde devinen yanar döner her şeyi varlığımızın birer süsü …

Matematikçiler pi sayısını hesaplamak için sonsuz serileri kullanırlar. Bu serilerin bazıları çok hızlıdır ve pi sayısına çabucak yakınsar, bazılarıysa nazlıdır; virgülden sonraki üçüncü terimi bulmak için bile yüzlerce işlem yapmanız gerekebilir. Ama biz bu yazıda herkesin kolayca uygulayabileceği deneysel yöntemleri anlatacağız. Oldukça eğlenceli olan bu yöntemlerin tadını çıkarmak için evinizde ya da okulunuzda tekrarlayabilirsiniz. Ancak pi irrasyonel bir sayı olduğundan bu yöntemlerin …

Dilin yok olduğu bir geleceği düşünmemek elde değil. Organların birer asalak olduğunu düşünürsek, dil çok daha tehlikeli bir parazittir. Organlarımızdan kurtulabileceğiz belki. Onların bulunduğu bir vücut yerine, daha etkili bir vücut yaratabiliriz kendimize. Dil ise türümüzün en büyük avantajı. Neredeyse dil sayesinde hayal kuruyor, dil sayesinde düşünüyoruz. Fakat ya gelecekte? Gelecekteki bir medeniyetin uzaya yayılacağını düşünürsek insanlar arasında oluşacak mesafenin …

Güneş Sistemi ailesindeki gezegenler arasında Merkür çok özel bir konumda. Yıldızımızın etrafındaki yörüngesini 88 Dünya günü gibi bir sürede tamamlayan (1) Merkür, hem Güneş’e en yakın gezegen hem de boyutları itibariyle en ufak olanı, yani sekiz çocuklu ailedeki en küçük kardeş. -Plüton Ağustos 2006’da Uluslar arası Astronomi Birliği tarafından evlatlıktan reddedilerek diğer Neptün ötesi cisimlerle beraber cüce gezegen olarak sınıflandırılmıştı.- …

Şimdi sıkı durun. Bundan tam 9120 yıl sonra varlığımız sona erecekmiş! Kulağa çılgınca gelse de istatistik yasalarının bize biçtiği ömür bu kadar. Üstelik bu iddiayla ilgili yayımlanmış bir sürü bilimsel makale var. Bu iddia Kıyamet Argümanı (Doomsday Argument) adını taşıyor ve iddianın istatistiksel gerekçeleri bilimsel ve felsefi olarak çok tartışılmış. Hatta konunun Alman tanklarıyla da yakından ilgisi bulunuyor. Nasıl mı? Anlatalım. İkinci Dünya Savaşı …

Bilimkurgu bir edebi anlatım uğraşı, bir temaşa sanatıdır. İyi üretilmiş bir bilimkurgu eseri, ağırbaşlı bilimsel makalelerin sıradan insanlara ulaşmasında önemli rol oynar. Çünkü bilimkurgu bir anlatıdır, öyküleştirmedir. Çok zor bir bilimsel konuyu, öyküleştirerek herkesin basitçe anlamasını sağlayabiliriz. Tıpkı Edwin A. Abbott’ın Düz Ülke’de yaptığı gibi. Bildiğiniz üzere boyut gibi karmaşık bir bilimsel mesele, bu romanda herkesin anlayabileceği son derece keyifli …

Dikdörtgen: Bazı kristaller hariç doğada dikdörtgene rastlanmaz ama şehirlerde her yerdedir. Pencereler, kapılar, futbol sahaları, binalar, eşyalar hep dikdörtgen biçimindedir. Dikdörtgen; yatay ve dikey hatları ve dik açılarıyla sağlamlığın ve dengenin sembolüdür. Dikdörtgen aynı zamanda bir çerçevedir ve etrafımızdaki olayları ve dünyayı çerçeveleyerek, algımıza sınır getirir. Çocuk resimlerinin dikdörtgen çerçevelere konmaması, dış hatlarının belirsiz bırakılması bu yüzden tavsiye edilmektedir. Dikdörtgen …