Araştırma

Bilimkurgu ve gerilim yazarları, gizemleri ortaya çıkaran, gizli kodlar ve gizli formüller içeren döngüsel hikayeler yazmayı severler. Bu tarz gizemleri oluşturmada da genellikle matematiğe başvururlar. Gizem oluşturmada matematikçiler de yazarlardan geri kalmaz. Örneğin Orta Çağ’da yaşamış en büyük matematikçilerden biri olan ve Fibonacci (Bonaccio’nun oğlu) olarak da bilinen Leonard da Pisano kendi adını taşıyan bir dizi sayı geliştirdi ve doğanın, evrenin …

“İnsan ırkı ileride yok olacak. Başka ırklar ortaya çıkacak ve onlar da yok olacak sırayla. Gökyüzü buzla kaplı bir boşluk olacak, yarı ölü yıldızların cılız ışığıyla delinecek. O yıldızlar da kaybolacak. Her şey yok olacak. Ve insanlığın tüm çabası temel parçacıkların serbest hareketi kadar mantıksızdır. İyi, kötü, ahlak, hissiyat? Hakiki ‘Viktoryan safsataları’. Varolan tek şey egotizmdir.” Hakikatin çiğ bir sedası …

İnsanı, tanrı ve hayvan arasındaki basamakları tırmanan bir şuur olarak düşünebiliriz. Aslında bir bedene sahip değil, gerçek bir görüntüye de. Sadece bir bilinçtir o, sadece hilkatın bir sedasıdır. Bu sedanın bu gün kırıldığı noktada bizler varız. Kendi görüntümüze aldanmayalım. Bizler yumuşak makineleriz, düşünce, tasarı ve sezgi yumağı. Yarın kim bilir belki de basamaklar yok olup insan kaybolacak, ya da dönüşüme uğrayıp …

Yeniden dirilen, çürümüş soluk bedenleri ve insan etine olan düşkünlükleriyle bilinen kurgusal yaratıklar onlar. Evet, zombilerden bahsediyoruz. Zaman geçtikçe zombiler pop kültürde daha da popüler hâle geliyor gibi görünüyor. Sayısız film, kitap, video oyunu ve hatta zombilere dayanan TV şovları… Tüm bu sinemasal kültürel birikim, ilk uzun metrajlı zombi filmi olan White Zombie‘nin ortaya çıktığı 1932 yılına değin uzanıyor. Peki hiç …

Isaac Asimov’un klasikleşmiş ve Tüm Zamanların En İyi Serisi Hugo Ödülü’nü almış eseri Vakıf’ta, matematikçi Hari Seldon psikotarih kullanarak geçmişte olanları modelleyip geleceği tahmin eder. Öyle ki, kitaplara göre önündeki birkaç bin yılı çok isabetli bir şekilde öngörebilmiştir. Bilindiği üzere Hari Seldon ve tahminleri gerçek değil, kurgusal yaratımlardır. Peki ama gerçekten böyle bir şey bilimsel olarak mümkün mü? Kitaplarda Seldon’ın psikotarihi, imparatorluğun …

Oscar Wilde, “doğa bir mezbeledir, güzelliği insan yaratır,” demişti. Peki güzellik, neye göre güzeldir? İnsandan husul eden estetik, insan-ötesi bir varlık için herhangi bir anlam ifade eder mi? Peki ya estetik bir paralel evrim ürünü müdür? Bu sorulara gelecekte akıllı makineler ‘kesin’ cevaplar verebilir. Fakat makinelerin üreteceği cevaplar, hatta o makinelerin sahip olduğu mantık, insansı köklerin bir uzantısından ibarettir. Tıpkı …

Dikkat dağınıklığından muzdarip insanların sayısında büyük bir artış olduğu kanaatindeyim. Önüne gelen her hareketli çocuğa “hiperaktif” denmesinde olduğu gibi, “benim çocuk çok zeki ama dikkati dağınık” ifadesi de fazla iddialı. Pek çok insan dikkat dağınıklığının kendisine veya çocuğuna özgü bir durum olduğunu ve dışarıdan müdahale ile kolaylıkla çözülebileceğini zannediyor galiba. Oysa bugün dikkatini toparlayabilen, odaklanma sorunu yaşamayan insan yok gibi. …

Avrupa’da Roma döneminden 14. yüzyıla kadar yıkanma kültürü vardı. 13. yüzyılda sabun üretimi büyük bir endüstri haline gelmişti. Avrupalılar yemeklerden önce ve sonra ellerini yıkarlar, ayrıca misafirlere de birlikte yıkanma teklif ederlerdi. (Birlikte yıkanma, hamam geleneğinin bir devamı gibiydi, yadırganmıyordu.) Roma döneminde her yere hamamlar yapılıyor, buralarda her gün saatlerce yıkanılıyor, günün önemli bir bölümü hamamlarda geçiriliyordu. Orta Çağda yıkanma …

Duyu organlarımıza hitap eden sanat dallarında ve teknolojide ulaşılabilecek her türlü klasiğe tanık olduğumuz bir dönem bu. İnsan, “Bundan sonra daha ne olabilir ki?” diye sormak istiyor hâliyle. İçinde yer aldığım nesil, müzikte, edebiyatta, teknolojide yapılabileceklerin hepsini büyük oranda yapmıştır diyebilirim. Birçok dalda artık klasik kabul edilen sonuçlara varılmış, diğer dallarda ise ilk adımlar atılmıştır. Bu, sakın ola ki, “Artık …

Dünya üzerindeki kısacık zamanımızda insanlık olarak pek çok şey başardık: Ay’a ve uzaya insan gönderdik, uzayın derinliklerini görmek için devasa teleskoplar geliştirdik, Mars’a ve Güneş sisteminin derinliklerine insansız araç yolladık. Hatta, bazı organizasyonlar insanlığın bu yolculuğunu daha ileri taşıyor. NASA, Avrupa Uzay Ajansı ve SETI, bu evrende yalnız olup olmadığımızı anlamak için büyük uğraş veriyor. Halihazırda birçok proje, akıllı yaşam …