Araştırma

Haritaya baktığınızda Hollanda küçük bir ülkedir, ama gözünü Güneş Sistemi’ni koloni etmeye dikmiş durumda. (Gerçi o küçük ülke Türkiye’de birkaç katı tarım ve hayvancılık ihracatına sahip.) Mars’ta koloni kurmak üzere bir proje yürütüyorlar. Başka bir gezegende koloni kurmanın birçok teknik ayrıntısı var ama enteresan olan bu projenin maliyetini karşılama planları. Mars’ta koloni projesini planlayan şirket maliyeti televizyon yayını, reklam ve sponsorlardan karşılamayı …

Atlas Okyanusu’nun ortasında bir yerde jeolojik bir felaket sonucu batmış bir kıta ya da adadaki kadim bir uygarlıkla ilgili bir söylence olan Atlantis Efsanesi ilk olarak Platon’un diyaloglarında karşımıza çıkıyor. (Timaeus ve Critias, MÖ 350 civarı.)  Efsane, İnsanın Düşüşü’ne bir gönderme olarak okunmalıdır. Atlantis efsanesini konu edinen yazarlar çöküşün jeolojik yönüyle değil, öncesindeki altın çağda Atlantislilerin günümüz insanından çok daha üstün …

Bilimkurgu klişelerinin birçok fonksiyonu vardır. Bunlardan en başta geleni, öykünün gerçek bilimkurgu olarak tanınmasını kolaylaştırmaktır. Okuyucu uzay-zaman bükülmesi gibi bir ifadeyle karşılaştığı anda okuduğu şeyin bilimkurgu türünde olduğunu anlar. Ancak, klişelerin var olmasının pek soylu olmayan nedenleri de vardır. Mesela tembellik ya da konu bulma sıkıntıları. Bilimkurguda (aşk romanları, polisiye ya da westernlerde olduğu gibi) birtakım temalar ve klişeler sürekli dolaşımdadırlar. …

“Kelimesi bir cent’e hikaye yazmak saçmalıktır, Eğer biri gerçekten 1 milyon dolar kazanmak istiyorsa, bunun en iyi yolu kendi dinini yaratmasıdır!” – L. Ron Hubbard Tam 173 sene önce o meşhur “Din toplumun afyonudur (Die Religion ist das Opium des Volkes)” sözünü dile getiren Karl Marx, geçmişi analiz ettiği kadar geleceği de gördü mü bilinmez. Ancak, 20. yüzyılın ikinci yarısında Raeliyan …

Aşağıdaki videoda istatistik yasalarına göre çalışan bir düzenek olan Galton Kutusu‘nu görüyorsunuz. Yukarıdan serbest bırakılan toplar turnikelerden geçerek aşağıdaki bölmelerin içine düşerler. Her turnikeden geçişte sağ ya da sol olmak üzere topun seçebileceği iki yol vardır. Matematik yasaları gereği topların çoğu merkezde, az bir kısmı ise kıyılarda toplanacaktır. Merkezden kenara gidildikçe bölmelere giren topların sayısı azalır. Bunun basit bir nedeni vardır. Merkeze …

Bilimkurgu denince akla ilk gelen kavramlardan biridir androidler. İnsanın tanrıcılık oynayarak yarattıkları iradeler tarafından kısıtlandığı distopik senaryoların da baş aktörüdürler. Artık kült olarak kabul edilen Terminatör ve Matrix filmleri, hatta Portal gibi oyunlar androidlerin ve yapay zekanın olası tehditlerini başarılı bir şekilde yansıtmış ve bizleri büyük oranda ikna etmiştir. Öyle ki, özellikle son yıllarda ortaya çıkan sözüm ona yapay zeka “tehditleri”ne karşı adım atılması …

8 Ekim 2016… Giovanni Scognamillo 87 yaşında aramızdan ayrıldı. Tanışalı 30 yıl olmuş. 1987 yılında üniversiteyi kazanıp İstanbul’a göç ettiğimde telefonunu bulup, evini ziyarete gitmiştim. “Dünyamızın Gizli Sahipleri” adlı kitabıyla adını duymuştum ilk. Bartın’da ortaokuldayken kitap elime geçmişti. Bir gariplik vardı: yazarın ismi Giovanni Scognamillo idi ama Türkiye ile ilgili bölümlerde hep “biz” diyordu. Çevirmen adı da yoktu. Açıkçası kitabı …

Yapay Zekâ (YZ)  terimi 1970’lerin sonundan beri enformatik bilimi ve bilimkurgu içinde giderek daha sık karşımıza çıkıyor. Bu terimi zaman zaman dilimizde AI (Artificial Intelligence) olarak da görebiliyoruz. Yapay zekâya geçmeden önce zekâ nedir sorusunu yanıtlamaya çalışalım. Zekâ sözcüğü aşağıdaki anlamlara gelebilir: Mantığı uygulama kapasitesi Anlayış İrade kullanabilme İletişim kurabilme yeteneği Kendi varlığının bilincinde olma Öğrenme yeteneği Duygusal bilgi edinebilme …

Yazı dizimizin finalinde görkemli bir kapanış yapmak istedik ve paradoksların belki de en önemlisini yani Schrödinger’in Kedisi‘ni inceledik. Ancak isterseniz önce birkaç paradoksla beyin jimnastiği yapalım. Berber Paradoksu Berber Paradoksunun ilk kez Bertrand Russel (uçan, küçük, kutsal çaydanlık dersem eminim tanırsınız) tarafından anlatıldığı bilinse de, Russel bu paradoksu başka birinden öğrendiğini söylemiştir. Bir köyde yalnızca bir erkek berberi vardır ve bu durumda, bir …

Antik Yunanistan‘ın medeniyetimize katkısı inkar edilemez. Bunun sebebi antik Yunanistan insanlarının refah ve huzur içinde yaşaması, bu sebepten de kendilerini bilime, sanata ve felsefeye vermeleridir. Kendilerini düşünmeye veren Yunanlar’ın buldukları bazı paradokslar bugün hala kafamızı kurcalıyor. Paradoksların mucidi olarak Yunanlar gösterilebilir. Felsefeci Zenon ise paradoksların babası olarak bilinir. Antik Yunanistan’daki beyin yakan yolculuğumuza Zenon’un paradoksları ile başlıyoruz. Aşil ve Kaplumbağa …