Bilimkurgunun Efsane Sesi: James Earl Jones

Tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusu James Earl Jones, Ocak 1931’de ABD’nin Mississippi eyaletinde, ailesinin tek çocuğu olarak dünyaya geldi. Yani tam da büyük buhranın yaşandığı dönemde. Doğumundan önce babası Robert Earl, boksör olabilmek için evi terk etti ve sonrasında da oyunculuk ile ilgilendi. Annesi Ruth ise, doğumdan kısa süre sonra büyük buhran döneminde iş bulabilmek amacıyla evinden çok uzaklara gitmek zorunda kaldı ve çocuğundan ayrı düştü. Bu, James Earl Jones’un küçük yaşta terk edilmişlik hissiyle büyümesine yol açtı. Ünlü oyuncu, yıllar geçse de zorlu çocukluk yıllarını unutmadığından ve oyunlarında girdiği karakterleri anlamasında kendisine yardımcı olduğundan daima dem vurdu.

Küçük James Earl Jones, dedesi ve ninesiyle tarlalarda büyüdü. Tarlada balık tutmadan tarımcılığa pek çok iş ile uğraştı. Sonunda dedesi ve ninesi onu evlat edinerek bakımını tamamen üstlendi. Ancak küçük James’in en büyük sorunu kekemelikti. Bu yüzden okula ilk başladığı dönemde içine kapanık biri olarak tanındı. Öğretmeninin gün içinde konuşacaklarını şiir gibi ezberlemesini öğütlemesi işine yaradı ve kekemeliğini yenmesinde yardımcı oldu.

Üniversite çağına geldiğinde, tam burslu olarak Michigan Üniversitesi’nde Tıp okumaya hak kazandı. Öte yandan hobi olarak oyunculuk dersleri de almaya başladı ve bu hobisi, hayatını gitgide daha çok doldurur hale geldi. Bu dönemde, daha önce hiç görmediği babası Robert Earl ile karşılaşmak için New York’a gitti. Yıllarca ayrı kaldıklarından ötürü aralarında gergin bir ilişki oluştu. Buna karşın baba Robert, oğlunu tiyatro alanında ilerlemesi için cesaretlendirmeyi başardı. Bunun da etkisiyle James Earl Jones, kariyerine oyuncu olarak devam edebilmek için yine Michigan Üniversitesi Tiyatro bölümüne yazıldı ve 1953 yılında mezun oldu. Ardından New York’a gidip oyunculuk dersleri almaya başladı. Hatta bir süre babasıyla bile yaşadı. Kimi zaman babasıyla tiyatroda yerleri temizleyerek para kazandı. 1957 yılında Wedding In Japan ile kariyerine ilk adımını attı.

1963 yılındaki ilk başrolünü Othello ile sergiledi. Yine aynı yıl, ilk sinema deneyimini efsane yönetmen Stanley Kubrick’in “Dr. Strangelove” filminde küçük bir rol ile yaşadı. 60’ların sonları ve 70’lerin başlarında Hamlet, Fareler ve İnsanlar gibi önemli oyunlarda rol almaya devam etti. Takvimler 1977’yi gösterirken, Star Wars‘un baş kötüsü Darth Vader’ın seslendirmenliğini yaparak iyice adını duyurdu. Aslında kendisinden önce bu rol için ünlü yönetmen Orson Wells düşünülmüş, ama sonra teklif kendisine gelmiş ve seçilen de yine kendisi olmuştu. Jones sonrasında Yıldız Savaşları’nın 1980 ve 1983 yıllarındaki devam filmlerinde de aynı karakteri seslendirmeyi sürdürdü. Darth Vader’ın hep bir maskenin ardında olması, James Earl Jones’un ses sanatçılığını ön plana çıkarmasında büyük etki yarattı. Kalın, bas bir ses tonuna sahip sanatçının performansı ile filmin uluslararası yarattığı etki birleşince bilimkurgu dünyasının en tanıdık seslerinden biri haline geldi.

Darth Vader, James Earl Jones’un kötü bir karaktere hayat verdiği tek rol olmayacaktı. Bir başka kült yapım Conan (1982)’da da Thulsa Doom adlı kötü karaktere bu sefer oyuncu olarak hayat verecekti. James Earl Jones, sadece tiyatro ve sinemada değil, televizyon dünyasında da harika işlere imza attı. 1991 yılında iki ayrı TV yapımından Emmy ödülü kazanarak aynı yıl birden fazla drama dalında ödül kazanan ilk oyuncu oldu. Usta aktör, sağlık sebepleriyle 90’ların başında tiyatroyu kısmen bıraksa da sinemaya oyuncu ve seslendirmen olarak devam etti. 90’lardaki çalışmalarından en bilineni Aslan Kral filminde Simba’nın babası Mufasa’yı seslendirmesiydi. Bu çizgi film günümüzde de hala ilgi görüyor, kimileri tarafından kült olarak nitelendiriliyorsa bunda kendisinin rolü azımsanmayacak kadar fazladır. Usta aktörün bir başka bilimkurgu macerası bu sefer televizyon ekranında oldu. 1998’de televizyon ekranlarının en iyi bilimkurgu yapımlarından Stargate SG-1’de konuk oyuncu olarak rol aldı.

2000’lere geldiğimizde Yıldız Savaşları’nın öncesini anlatan üçleme çevriliyordu. Herkes Darth Vader’ın olup olmayacağını merak ediyordu. Sonunda beklenen oldu ve Darth Vader karakteri kısa süreli de olsa beyaz perdeye döndü. Usta oyuncu 2005 yılındaki Yıldız Savaşları: Sith’in İntikamı filminde Darth Vader karakterini yaklaşık 22 yıl sonra yeniden seslendirdi. Bu filmden sonra serinin yaratıcısı George Lucas’ın bir daha Yıldız Savaşları filmi çekmeyeceğini açıkladığında herkes bunun son Yıldız Savaşları filmi olacağını düşünüyordu. Ancak Lucas, film haklarını Disney’e sattığında işler değişti. Disney peş peşe birçok Yıldız Savaşları filmi çekmeye başladı. James Earl Jones da 2016 yılında çekilen Star Wars: Rogue One filminde yeniden efsanevi karaktere sesiyle hayat verdi.

Kısacası o, Dr. Strangelove, Star Wars, Stargate gibi bilimkurgunun efsanevi yapımlarında iz bırakmış usta bir oyuncu. 9 Eylül 2024’te aramızdan ayrılsa da ardında bıraktıkları sonsuza dek anımsanmaya devam edecek…