Etiket Arşivleri: Atom

Uzayda bir metreküp hacme kaç tane atom düşüyor? En basit ve klasik cevap şu: Yerine göre değişiyor. Ancak biraz daha derine inebiliriz. Galaksiler arası boşlukta metreküp başına sadece birkaç atom yer alır. Yani buna göre komşumuz Andromeda Galaksisi ile Samanyolu arası pek bir boş, pek bir tenha diyebiliriz. Fakat Güneş Sistemi ve dolayısıyla Dünya çevresindeki uzayda ise parçacık yoğunluğu oldukça …

1955’teki ölümünün üzerinden geçen onca zamana rağmen, Einstein’ın çığır açıcı buluş ve düşünceleri insanlığı etkilemeyi sürdürüyor. Times dergisi, 1999 yılında Einstein’ı “Tüm zamanların en büyük bilim insanı” ilan etti. Peki, bu payeyi hak etmek için ne yapmıştı? Esasında Einstein’ın fikirleri 20. yüzyıl bilimiyle öylesine iç içe geçmiştir ki, onun adını anmadan hiçbir önemli bilimsel kavramdan bahsetmek mümkün değildir. Genelde E=mc² …

Birisine uzayın ne olduğunu sorduğumuzda bilmemiz gereken şey, esasında bir balığa denizin ne olduğunu sormakla eşdeğer bir eylem içinde olduğumuzdur. Çünkü uzay, tam olarak denizin bir balığın etrafını sardığı gibi etrafımızı sarar. Hatta balığın iç organlarını, bizim iç organlarımızı ve diğer bileşenlerimizi de. Uzay, içinde bir ”şey” barındırabilir de barındırmayabilir de. Bu konu üzerine ilk kez fikir yürütenlerden Aristoteles, uzayın …

Fiziğin tuhaf görüşlerinden biri de entropi kavramıdır. Kısaca entropi, evrendeki düzensizliğin bir ölçüsü olarak düşünülebilir. Aslında çok basit bir temele dayanan bu düşünce, ilkin Ludwig Boltzmann adlı bilim insanının aklına gelmiş ve tüm devrimci düşünceler gibi, bu fikir de birçok tartışma yaratmış, zamanın bilim çevresi tarafından kabul edilmemiştir. Dahası Boltzmann, atom kuramının en büyük savunucusuydu. Yaşadığı çağda atom düşüncesi kanıtlanmamış …

O zamanki mevcut atom modelindeki sorunsalı hatırlayalım. Atomun pozitif ve negatif parçacıklardan oluştuğu kesindi (dikkat, henüz nötron ortada yok!), fakat bilinemeyen, bu parçacıkların atom içinde nasıl bir konumda olduklarıydı. Rutherford deneyleri, merkezde kütlece yoğun pozitif yüklü bir kitlenin olduğunu göstermişti, o halde elektronlar çeperlerdeydi. Ama bu durumda eğer hareketsiz duruyorlarsa elektriksel çekim nedeniyle merkeze düşmeleri gerekirdi. Yok, eğer bir yörüngede dönüyorlarsa, …

Buraya kadar, kuantum bulguları öncesi fiziğin genel karakteristiğine ve bu fizik anlayışının getirdiği felsefî dünya görüşüne genel bir atıfta bulunduk. Özetlemek gerekirse: Herhangi bir sistemin çözümlenmesi, onun başlangıç şartlarının belirlenip daha sonra da bu başlangıç şartlarının sistemin matematiksel modelinde girdi olarak alınıp modelin matematiğini çözmekle mümkündü. Gerisi sadece bir hesap meselesiydi. (Peki, gerçekten öyle miydi? Bazı şeyleri temelden yanlış alıyor …

Gelecek hakkında tahmin edebileceğimiz bir şey varsa, bugünün fütüristlerinin öngördüğü müthiş bilimsel ve teknolojik ilerlemelerin bir kısmının, esasen bir gerçekliğe dönüşmeyeceği ya da beklenen zaman diliminde olmayacağıdır. Örneğin, zamanının en iyi araştırmacılarına erişimi olan İngiliz siyasi lider Winston Churchill, 1932 yılından 50 yıl sonra dolma kalem büyüklüğündeki depodan aldığı yakıt ile çalışan bir motorun 600 beygir  güç üreteceğini, İzlanda’nın ikliminin …

Kütle, bir objenin içerdiği madde miktarının ölçüsüdür ve objelerin hızlarında meydana gelen değişimlere karşı koymasını sağlayan bir özelliktir. Ağırlıkla aynı şey değildir. Zira madde ile enerjinin birbirinin yerine konulabileceğini gösteren Albert Einstein’a göre kütle saf enerjiye dönüştürülebilir. Sonuçta kütle de enerjidir. Einstein’ın kütle çekimi teorisine genel görelilik teorisi denir. Atom altı parçacıklar söz konusu olduğunda kütle çekimi son derece zayıftır …

Bilimkurgu ve fantazi türünün ilgi çeken konularından biri de kahramanın boyutunun diğer nesnelere göre değişmesi, özellikle de küçülmesidir. 1865 yılında “Alice Harikalar Diyarında” yayımlandığından beri bu konu çeşitli filmlere ve romanlara konu oldu. Bu konuda en çok bilinen filmler arasında Fantastic Voyage (Fantastik Yolculuk, 1966), Innerspace (İçimde Biri Var, 1987), Honey, I Shrunk the Kids (Eyvah Çocuklar Küçüldü, 1989) ve …

Yerçekimi bir günlüğüne ortadan kalksaydı başımıza neler gelirdi? Hepimiz yerçekimi kuvvetini hissediyoruz. Yukarı sıçradığımızda yere düşmemizin nedeni bu kuvvettir. Peki yerçekimi kuvveti olmasaydı ne olurdu? Fizik kuralları bize bunun mümkün olmadığını söylüyor. Ama insanlar bu fikri araştırmaktan da geri durmuyor. Yerçekimsizliğin Vücuda Etkileri Birçok uzmanın ortak aklına dayanarak, yerçekiminin birden ortadan kalkması halinde başımıza gelecekleri tahmin edebiliriz. Öncelikle yerçekimsiz ortamlarda …