Etiket Arşivleri: Bilim

Bilim, Teknoloji ve Toplum çalışmalarında “sosyoteknik tahayyüller” şöyle tanımlanıyor: “Sosyal hayata ve sosyal düzene dair kolektif olarak hayal edilen unsurların bilimsel ve teknolojik projelerin tasarımındaki ve gerçekleşmesindeki yansımaları” (1). Türkçede “sosyoteknik tasavvurlar” olarak da kullanılan terim (2) asıl olarak ulusal çaptaki projelere yönelik olsa da, uzay çalışmalarının hem işbirliği hem de bir yarış olarak uluslararası niteliği, kavramın bu bağlamdaki anlamının …

Bugünlerde en çok tartışılan konulardan birisi, Türk toplumundaki aşı karşıtlığı… Milyonlarca vatandaşın sırası gelmesine rağmen aşı olmadığı haberleri basında epeyce yer alıyor. Koronavirüs salgınına karşı elimizdeki en etkili silah olan aşılar konusunda ne yazık ki toplumun kafası oldukça karışık. Bu kafa karışıklığı ve beraberinde getirdiği aşı karşıtlığı, çoğumuzu şaşırtıyor; ancak aslında ortada o kadar da şaşırtıcı bir durum yok. Evrim …

Star Trek ilk yayımlandığında, yıldız gemisi Atılgan‘ın donandığı teknoloji neredeyse akıl almaz görünüyordu. Bugün ise günlük hayatta kullandığımız kişisel cihazlarımızın ayak izlerini, 60’lı yıllarda ilk kez bilimkurgu yazarlarınca hayal edilmiş olan bu tasarımlara dek sürmek mümkün. Orijinal seride Kaptan Kirk karakterine hayat veren William Shatner, Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) ile yaptığı bir röportajda “Bilimkurgu tamamen hayal ürünüdür,” …

Ya evrenin hiç başlangıcı yoksa ve zaman, Büyük Patlama ile evren var olmadan öncesinde, sonsuza kadar “esniyorsa“? Bu, kütleçekiminin, ışığın farklı dalga boylarında uzay-zaman üzerindeki etkilerinin farklı hissedilmesinden ötürü “gökkuşağı kütleçekimi” adı verilen bir olguya dayanıyor. Gökkuşağı kütleçekimi 2000’li yılların başında çok büyük cisimlerin dünyasını konu edinen genel görelilik ile çok küçük cisimlerin dünyasıyla ilgilenen kuantum mekaniği arasındaki vadiyi doldurmak …

“Posthümanizm insanı birden fazla söylemde (evrimsel, ekolojik, teknolojik) merkeziyetçilikten uzaklaştırmakta kalmayıp aynı zamanda insan doğasındaki hümanistik, insanbiçimci, normatif kavramları tartışmaya açmıştır.” -İnsanı Yeniden Düşünmek – Kolektif Posthümanizm nedir sahiden? Bunu anlamak için öncelikle hümanizme ve doğuş hikâyesine bakmak gerekir. Destan ve mitik anlatılarda başrolde daima tanrılar bulunur. Bunun nedeni de doğayı, doğal olayları izah etmeye çalışan insanın böylesine devasa bir …

NPR’nin haberine göre, uluslararası bir bilim kuruluşu tarafından insan ve maymun melezi embriyolar üretildi. Peki amaç neydi? Evrimi hızlandırarak farklı yönlere mi saptırmak? İnsan varlığını egzotik renklerle mi boyamak? Yoksa sapkın bir çağın kapılarını mı aralamak? Aslında cevap karmaşıklıktan çok uzakta. Bilim dergisi Cell’e yapılan açıklamada, bu embriyoların organ nakilleri için kullanılacağı belirtildi. Yani yakın gelecekte bu embriyolar ile bir …

Başlığı okur okumaz eminim ki aklınıza meşhur bilimkurgu filmi Jurassic Park –ve ardından Jurassic World serisi- geldi. Bu filmlerde, fosilleşmiş sivrisineklerdeki dinozor kanı DNA’sı kullanılarak, soyları 65 milyon yıl önce tükenen dinozorlar genetik mühendisliği teknikleriyle yeniden hayata getiriliyordu. DNA molekülünün yarılanma ömrü (521 yıl) nedeniyle, bir fosil örneğinden sağlam DNA bağı elde edebilmenin teorik limiti 6.8 milyon yıl olarak hesaplanıyor …

Bilim insanları Ay yüzeyinde kurulacak üsleri güneş enerjisi ile beslemeyi planlıyor. New Scientist’in haberine göre bu planı harekete geçirmek içinse çılgın bir proje üretmiş durumdalar: Ay betonu kullanarak bir kilometre yüksekliğindeki devasa kuleler inşa etmek ve bu kuleleri güneş panelleriyle kaplamak. Evet ay betonu. Ay betonu aslında “hipotetik” bir inşaat malzemesi. 1985 yılında, Larry A. Beyer tarafından ortaya atıldı. Belki ilerleyen yıllarda Ay üslerinde test edilir… …

Günümüz şartları, uzun vadede büyüyen bir saplantıyla karakterize ediliyor. Örneğin, iklim değişikliği çalışmaları gitgide daha uzun vadeli simülasyonlara dayanıyor. Haliyle artık bilimin öngörüleri yalnızca doğrulama ya da geçersiz kılma için hipotezler üretmekle kalmıyor, aynı zamanda önlenmesi gereken ciddi tehditleri de artan kapsam ve önemle içeriyor. Yaklaşan tehlikeyi öngörmek, öngörüye dayalı bir yanıtı gerektiriyor. Bu, teknobilim arayışının giderek yalnızca doğal dünyayı …