Etiket Arşivleri: Gerçeklik

Bilimkurgu ve felsefe, insanın evreni, bilinci ve varoluşu anlama çabasını paylaşan iki alandır. Felsefe, soyut kavramları tartışır ve sorgular; bilimkurgu ise bu kavramları kurgusal dünyalar içinde somutlaştırarak deneyimlememizi sağlar. Bilimkurgu, teorik tartışmaları somut hikâyelere dönüştürerek okuyucuya felsefi meseleleri hissettirme ve deneyimleme imkânı sunar. Bu nedenle felsefe, bilimkurgunun temel ilham kaynaklarından biri olmuştur. Bilimkurgu, yalnızca geleceğin teknolojilerini hayal eden bir tür …

“Her çağın insanı kendini ‘modern’ diye tanımlar; bu durum insanlığın tarih boyunca kendini geçmişten üstün görme eğilimini yansıtır. Ancak Mark Twain’in İnsan Nedir? kitabında değindiği gibi, “İnsan, kendisini yaratan koşulların bir ürünüdür; neyse odur, ne olacaksa da o olacaktır.” Öyleyse, teknolojik sıçramalar ve kültürel devrimler modern insanı ‘daha iyi’ bir varlık mı yapar, yoksa Twain’in ima ettiği üzere, değişen yalnızca …

Bilimkurgu, insanlığın teknolojiye olan ilgisinin ve aynı zamanda korkularının bir yansıması olarak ortaya çıkmış ve zamanla da teknolojiyle iç içe geçen edebi ve sinematik bir tür hâline gelmiştir. Teknolojinin hızla evrildiği ve hayatın her alanına nüfuz ettiği günümüzde ise bilimkurgu sadece edebiyatın veya sinemanın bir dalı olarak değil, aynı zamanda toplumsal değişimlerin bir göstergesi ve fütüristik tahayyüllerin eleştirel bir aracı …

Postmodernizm ve bilimkurgu, edebiyat dünyasında sınırları zorlayan iki anlatı biçimi olarak bir araya geliyor. Bu iki tür, gerçeklik ve simülasyon arasındaki çizgiyi bulanıklaştırırken, okuyucularını düşünce ve hayal gücünün sınırlarını zorlamaya davet ediyor. Jean Baudrillard’ın hipergerçeklik teorilerinden, Fredric Jameson’ın geç kapitalizm eleştirilerine kadar uzanan bu serüven, bilimkurgunun sadece gelecek tahminleri yürütmekten öte, mevcut toplumsal düzenin eleştirisini yapan bir araç olduğunu ortaya …

Neden Oyun Oynarız? Dünyaya dair algılarımız bizi merkezinde bulunduğumuz bir oyuna sürükler. Oyun, bilincimizin perdeleri aralandığında başlar. Lacan’ın aynası (1) bir semboldür. Alice’in ya da Neo’nun geçişini düşünün; değişkenlerle dolu geçişken bir âlemin işaretidir.  Kendimizi inşa etmeye başlar, yatırım yaparak ortaya bir şahsiyet çıkarırız. Bu süreç daha sonra diğer şeyleri anlamlandırmaya ve tanımlamaya iter. Tanı zanları doğurur, zanlar ise yargıları. …

“Düşünceyle gerçek arasına, devinimle eylem arasına düşer o gölge” –T.S. Eliot The Matrix filminde Morpheus, düşten uyandırdığı Neo’ya “Gerçeğin çölüne hoş geldin,” der. Burada Morpheus’un söylediği söz, T.S. Eliot’ın Çorak Ülke adlı şiirinde gerçekliğe ve gerçeğin insan zihnindeki, bilincindeki yansımalarına işaret etmektedir. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu’nda anlatıldığı gibi, sıradan hayatını sürdürmekte olan kahraman için her şey yolunda giderken ansızın biri çıkagelir. …

Eserlerinin bir kısmı bilimkurgu içerse de, Haruki Murakami’nin ismi bilimkurgu yazarları arasında pek anılmaz. Oysa 1Q84, Haşlanmış Harikalar Diyarı ve Dünyanın Sonu gibi eserleri ile bilimkurgu dünyasında kendine oldukça özel bir yer edinmiştir. Hatta Murakami’yi 60’lı yıllardan “malum” bir bilimkurgu yazarı ile kıyaslayabiliriz: Philip K. Dick… Murakami’nin eserlerinde de gerçeklik önemli bir rol oynar. Tıpkı PKD gibi Murakami de doğa …

Distopya hoş bir tınıya sahip değil ve cümle içinde kullanıldığı zaman, ne söylenirse söylensin o cümleye berbat bir acılık katar. Kuşkusuz insanlık, bir noktada kötünün de kötüsünü hayal etti ve hemen her türlü distopik kurguyu işlemekten çekinmedi. Günümüzde bunun ötesine geçebilmek ve insanlara hiç duymadıkları bir distopik kurgu anlatabilmek elbette kolay değil. Nihayetinde Tolkien bile, Yüzüklerin Efendisi’nden sonraki ork tapıcısı …

“İyi bilimkurgu, iyi edebiyattır,” sözü kuşkusuz bir klişeden çok daha fazlasıdır. Bunu anlatırken değinilecek noktalar ise sanılanın aksine birden fazla. Bu doğrultuda kurgunun niteliğini vurgulayan birçok yöne sahip olduğunu söylemek gerek. Öncelikle klasik edebiyat geleneğine mensup ya da geleneği sürdüren yazarlar gerçeğe hangi anlayışla bakarlarsa baksınlar, baktıkları aynı gerçekliğe tekabül etmektedir ve metinler genel anlamda sanatçının zihnindeki tezahürü ölçüsünde şekillenmektedir. …

Uyuşturucular, kendinden nefret etme duygusu, gerçeğin ve insanın tabiatı, algı ve kimlik… Bir bilimkurgu platformunda bu kelimeleri birleştirince akla hemen malum kişi geliyor: Philip K. Dick. Eserleri gibi hayatı da ikonikti. Yaşantısı, eserleriyle birlikte gönüllerde kurduğu tahtı pekiştiriyor. Üstada sağlığında pek kıymet verilmemişti ve hayatı boyunca asla rahat yüzü görmemişti. Ama belki bugün geri gelse ve ne kadar popüler olduğunu …