Bilimkurgu, 19. yüzyılda Mary Shelley, Jules Verne ve H. G. Wells gibi yazarların hünerli kalemleriyle olgunlaştı. Ancak bu yazarların öncesinde, Ay’a yapılan yolculuklarla, sosyal ve teknolojik olarak gelişmiş uygarlıklarla ve gelecek öngörüleriyle dolu öncül bilimkurgu eserlerinin uzun bir tarihi var. Bu tarihi hatırlamak için bilimkurgunun köklerine inelim ve şairlerin, matematikçilerin, politikacıların ve filozofların 1800’lerden önce verdiği, zamanlarının şaşırtıcı derecede ilerisinde …
Devamını gör »Etiket Arşivleri: Jonathan Swift
İrlanda’dan 10 Bilimkurgu Yazarı
“İrlanda, bilimkurgu deyince aklınıza gelen ilk ülke olmayabilir ancak Jonathan Swift’ten Flann O’brien’e ve çok daha fazlasına hep gelecek vaat etti.” –Jack Fennell Konunun yabancısına “İrlanda’da bilimkurgu” fikri bayağı enteresan gelebilir; ülkenin kültürü genellikle gelecekten çok geçmişe yönelik gibi görülür ve fantastik unsurlar akılcı sayılan unsurlardan daha değerlidir. Fakat günümüzde bir zamanlar olduğu kadar derin bir uçurum yok. İrlanda artık …
Devamını gör »Erken Dönem Bilimkurgu Tarihi
19. ve 20. yüzyıllardaki insan ilişkilerini kavramak isteyen herkesin biraz bilimkurgu bilgisine ve anlayışına ihtiyacı vardır. Fakat bilimkurgu nedir? İşe bilimkurguyu diğer kurgulardan ayırarak başlayalım. Bir tarafta fantezi durur, imkansızlıklar diyarı. Diğer tarafta da ister geçmişte, ister günümüzde olsun gerçeği yansıtır gibi görünen, diğer tüm biçimleri durur. Bilimkurgunun çalışma alanı olası olanlardır. Bu alan geçmişte ya da gelecekte insan hayalinin …
Devamını gör »Bilimkurgunun Tarihi #1: Ortaya Çıkışı ve Yükselişi
Çağından kopmak istemeyen, yaşamı ve evreni tanımak, irdelemek isteyen insanoğlu kitle iletişim araçlarının sağladığı olanaklardan yararlanmaktadır. Bu nedenle bilimin ve teknolojinin kendisine yarın neler sunabileceğinin yaklaşık bir öngörüsünü de görmek istemekte ve en doğru kestirimlerde bulunabilme savında olan bilimkurguya eğilmektedir. Bilimkurgu Dünya üzerinde de ancak bilim ve teknoloji-de söz sahibi olabilmiş ülkelerde tanınmaktadır. Gayet açıktır ki iyi bir bilimsel eğitim …
Devamını gör »Bilimkurguda Bilgisayarlar
Kurgusal bilgisayarlar denince edebiyatta, sergilerde ve filmlerde büyük yer kaplayan envai çeşit hayali ve sahte aletler akla geliyor. Otomasyon ve robotlarla birleşince de gerçek bilgisayarların kültürel gelişiminde son derece önemli bir yer kaplıyorlar. Kurguda bilgisayarların tutarlı bir tarihi hazırlanacak olursa belki de bakılması gereken ilk yer Jonathan Swift‘in 1726 yıllı romanı Gulliver’in Gezileri‘dir. Bu kitapta Swift, “dünyanın en cahil insanının …
Devamını gör »Bilimkurguda Ölümsüzlük
İnsanlığın düşlerinden biri ölümsüzlüktür. Eskiden beri gençlik iksiri ya da hayat suyu arayışları, masal, destan ve efsanelerin konusu olagelmiştir. Tithonus efsanesinde ve Jonathan Swift’in Struldrruggs’larla ilgili öyküsünde de belirtildiği üzere, gençleşme olmadan ölümsüzlüğün ne tadı olur ne tuzu. İşbu sebepten dolayı ölümsüzlük veren herhangi bir şifa, ekseriyetle yaşlanmayı da önler veyahut kişiyi hepten gençleştirir. Ölümsüzlük masallarında ilk dikkatimizi çeken, ölümsüzlüğün …
Devamını gör »Sosyalist Bir Bilimkurgu Yazarı: H.G. Wells
Herbert George Wells 21 Eylül 1866’da Bromley, İngiltere’de işçi sınıfı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Profesyonel bir kriket oyuncusu olan babası aynı zamanda hırdavatçıydı. Henüz 7 yaşındayken hayata gözlerini yuman kız kardeşi gibi George da çok sağlıklı bir çocuk değildi ve ailesi onu da kaybetmekten çok korkuyordu. Birkaç ay boyunca yatağa bağlı kalmasına sebep olan bir kaza, Washington Irving ve Charles Dickens gibi …
Devamını gör »Öte Diyarların Bilimkurgusu
Samsatlı Lukianos, bir grup kahraman yandaşı ile batıya, Cebelitarık Boğazı‘ndan ileriye yelken açıp, okyanusun ötesindeki diyarları keşfetmeye karar verir. Yolculuk sırasında güçlü bir fırtına, gemilerini rotadan çıkarıp 79 gün boyunca savrulmalarına sebep olur ve sonunda tuhaf bir adaya varırlar. İlk gözlemlerinde, bir şarap nehri ve bu nehirdeki balıkları avlayan ayılar görürler. Çeşitli ayak izlerini incelediklerindeyse, adada insanlarla birlikte kocaman ayak …
Devamını gör »Bilimkurgunun Edebi Değeri
27 Mayıs 2016’da, Pamukkale Üniversitesi‘nin düzenlediği PACES (Pamukkale University Conference of English Stuties / Pamukkale Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Çalışmaları Konferansı) adlı konferansta verdiğim sunumumu sizinle de paylaşmak istedim. Kısaca bilimkurgunun öneminden, alt türlerinden, tarihinden, edebi değerinden ve ne kadar ciddiye alınması gerektiğinden bahsettiğim sunum, İngilizce hazırlandığı için, siteye bir çeviri sürecinden geçerek eklenmiştir. Keyifli okumalar… * * * …
Devamını gör »Bilimkurgu Edebiyatının Kökeni ve Evrimi
Bilimkurgu, mevcut bilimsel verilerden hareket ederek insanlığın geçmişte ve günümüzde karşılaştığı ya da gelecekte karşılaşabileceği sorunların ve olayların sınırlanmış bir düşçülükle anlatıldığı sanat uğraşıdır. Tanımda geçen “sınırlanmış düşçülük” ifadesi, bir yandan çağdaş bilimkurgunun ne olduğunu ve ne olması gerektiğini belirlerken, bir yandan da bu türün sınırlarını çizmektedir. Bu sınır, bilimkurguyu fantastikten ayıran en önemli unsurdur. Peki ama “sınırlanmış düşçülük” ifadesinden …
Devamını gör »