Etiket Arşivleri: Kütle

Enrico Fermi’nin, “Uzaylılar nerede?” sorusuna olası yanıtlardan biri şuydu: Belki de yıldızlararası yolculuk ekonomik değildir. 1950’de İtalyan asıllı Amerikalı fizikçi Enrico Fermi, Manhattan Projesi kapsamında çalıştığı Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’nda meslektaşlarıyla öğle yemeği yerken konu dönüp dolaşıp UFO’lara geldi. O masada Fermi, tarihe geçecek bir soru sordu: “Madem uzaylılar var, o hâlde neredeler? Onları neden görmüyoruz?” Bir başka deyişle, neden …

1955’teki ölümünün üzerinden geçen onca zamana rağmen, Einstein’ın çığır açıcı buluş ve düşünceleri insanlığı etkilemeyi sürdürüyor. Times dergisi, 1999 yılında Einstein’ı “Tüm zamanların en büyük bilim insanı” ilan etti. Peki, bu payeyi hak etmek için ne yapmıştı? Esasında Einstein’ın fikirleri 20. yüzyıl bilimiyle öylesine iç içe geçmiştir ki, onun adını anmadan hiçbir önemli bilimsel kavramdan bahsetmek mümkün değildir. Genelde E=mc² …

“Işık hızı aşılamaz mı?” Bu soruya yanıtımız hem “evet” hem de “hayır“. Bazı tasarımların ışıktan hızlı hareket ediyormuş gibi göründüğünü söyleyebilsek de kütle ışıktan hızlı hareket edemez ve ışıktan hızlı bilgi iletilemez. Ama nasıl? Konuya girmeden önce sık yapılan bir yanlışı düzeltelim. Esasında c ile gösterilen ve ışık hızı diye adlandırılan sabit, evrenin dokusundaki bir değişmezdir. Bilim insanları bu değişmeze …

Dünya, çok büyük bir gezegen olmasa da hayal edebileceğiniz birçok kütleden daha ağırdır. Tam sayı vermemiz gerekirse: 5.972.190.000.000.000.000.000.000 kilogram. Veya daha bilimsel gösterimiyle: 5.97219×10245.97219 × 10^{24}5.97219×1024  kilogram! 5.9 septilyon kilogram! Buna “1 Dünya Kütlesi” adı verilir ve diğer gök cisimlerinin kütleleri genellikle buna göre ölçülür. Kütlelere göre bir kıyas yapılacak olursa: Dünya, Ay’ın 81,3 katı, Jüpiter, Dünya’nın 317,46 katı, Satürn, …

Bilimkurgu eserlerinin en büyük açmazlarından biri Einstein tarafından keşfedilmiş ve daha sonra deneylerle doğrulanmış olan ünlü “kütlesi olan hiçbir cisim ışıktan hızlı hareket edemez” ilkesidir. Evrende keşfedilmeyi bekleyen trilyonlarca gezegen dururken o gezegenlere ulaşma umudunun olmaması insanı hayal kırıklığına uğratır. Ama ikinci bir hayal kırıklığı daha vardır: Yıldızlara ulaşamadığımız gibi onlarla kolaylıkla haberleşemeyiz de. Çünkü ışıktan hızlı sinyal iletemeyiz. Yani …

Kütle, bir objenin içerdiği madde miktarının ölçüsüdür ve objelerin hızlarında meydana gelen değişimlere karşı koymasını sağlayan bir özelliktir. Ağırlıkla aynı şey değildir. Zira madde ile enerjinin birbirinin yerine konulabileceğini gösteren Albert Einstein’a göre kütle saf enerjiye dönüştürülebilir. Sonuçta kütle de enerjidir. Einstein’ın kütle çekimi teorisine genel görelilik teorisi denir. Atom altı parçacıklar söz konusu olduğunda kütle çekimi son derece zayıftır …

İlk bakışta fotoğrafta neyin olup bittiğini anlamayabilirsiniz. Dikkatli bakın, göreceksiniz. Bizler, cisimlerin görünümlerinin ve şekillerinin “içsel özellikleri” olduğunu varsayarız; çünkü yaşadığımız mezo-boyutta karşılaştığımız cisimler uzay-zamanı dikkate değer miktarda bükmezler. Dolayısıyla onlardan yansıyan ışık pratik olarak dümdüz bir rota izleyerek gözümüze ulaşır; yol boyunca eğilip bükülmez. Bu nedenle o cisimlerin üretildikleri veya sahip olduğu şekli olduğu gibi görürüz. Ancak eğer ki …

Termodinamik, hayatın devamı için temel olan enerji konusunu ele alan heyecan verici ve çekici bir konudur. Bütün dünyada uzun süredir mühendislik öğreniminin temel bir parçası olmuştur. Termodinamik, mikroskobik organizmalardan bilinen ev gereçlerine, ulaşım araçlarına, güç üretim sistemlerine ve hatta bilimkurguya kadar evreni anlamlandıran her şeyin geniş bir uygulama alanına sahiptir. Bu makale serisinin ilk bölümünde, termodinamikte temel düzeyde bir anlayışı …

Kugelblitz (Almanca: Yıldırım Topu), teorik fizikte ışığın son derece yoğun bir hal alarak olay ufku oluşturmasına ve kendi içinde hapsolmasına denir. Genel göreliliğe göre eğer yeterli yoğunlukta radyasyon bir bölgede toplanırsa, uzay/zamanı bükebilecek düzeydeki bir objeye dönüşür. Çünkü genel göreliliğe göre enerji ve madde bazen aynı şekilde davranır. Bu yüzden enerji de madde gibi bir bölgede yoğunlaşabilir. Fakat buradaki anahtar cümle ”yeterli yoğunluk”tur. …

Star Trek evreni; warp sürücüleri, ışınlanma, evrensel tercümanlar, enerji yönlendirmeli silahlar (phaser) veya holografik simülatörler (holodeck) gibi oldukça ilginç teknolojilere sahiptir. Çoğu kişi, bu teknolojiler arasında gerçeğe en uzak olanının kopyalayıcılar (replicators) olduğunu düşünür. Çünkü Star Trek’in kopyalayıcıları, hayal edebildiğiniz hemen hemen her cismi, tek tuşla ya da tek bir sesli komutla var edebilirler. Tam zevkinize göre pişmiş bir biftek …