Etiket Arşivleri: Kütle Çekim

Bu ilk bakışta kulağa tuhaf gelebilir, ancak aşağıdaki tahmini hesaplar bu iddianın hiç de imkânsız olmadığını gösteriyor. Yaşadığımız evren, Güneş kütleli ortalama 100 milyar yıldız barındıran yaklaşık 100 milyar galaksi içermektedir. Bir kara deliğin çapı kütlesiyle orantılı olduğundan, evrenin kütlesine eşdeğer bir kara deliğin çapı yaklaşık 1023 kilometre olacaktır ve tesadüfe bakın ki, evrenimizin yarıçapı da aşağı yukarı bu kadardır! Karanlık …

Kara deliklerle ilgili yazılarımızdan da hatırlayacağınız üzere, devasa bir yıldız ömrünün sonuna geldiğinde süpernova adı verilen bir olay ile patlar. Buna sebep olan şey, yıldızın stabilitesini sağlayan nükleer füzyon olayının yakıtının sona ermesidir. Yani yıldızların içerisinde, “atalarından kalma“, belli miktarda madde vardır ve yıldızların çekirdeğinde sürekli devam eden nükleer füzyon olayı, bir yandan daha ağır elementlerin oluşmasını sağlarken, diğer yandan …

1990 yılının yaz aylarında İngiliz fizikçi Stephen Hawking‘in Zamanın Kısa Tarihi: Büyük Patlamadan Kara Deliklere isimli kitabını okumuştum. O sıralar üniversite öğrencisiydim ve kitap muhtemelen okuduğum ilk popüler bilim kitabıydı. Kitap ilgimi öyle çok çekmişti ki bitirene kadar başından kalkıp yemek dahi yemediğimi hatırlıyorum. O ilk heyecanım zamanla azalsa da ilerleyen yıllarda kara delikler ilgimi çekmeye devam etti. Bu yazıda …

Dün bilim dünyası adına heyecanlı bir gündü. Çünkü tarihte ilk defa bir kara deliğin fotoğrafı çekildi. ABD Ulusal Bilim Vakfı, Event Horizon Teleskobu’ndan (EHT) elde edilen çığır açıcı sonucu eş zamanlı basın toplantısıyla açıkladı. Böylelikle öteden beri varlığı öngörülen ve dolaylı olarak gözlemlenebilen bu ihtişamlı doğa harikalarına dair somut bir görüntüye de kavuşmuş olduk. Uzun uğraşlar ve hummalı bir çalışmanın …

Bilimkurgu bir edebi anlatım uğraşı, bir temaşa sanatıdır. İyi üretilmiş bir bilimkurgu eseri, ağırbaşlı bilimsel makalelerin sıradan insanlara ulaşmasında önemli rol oynar. Çünkü bilimkurgu bir anlatıdır, öyküleştirmedir. Çok zor bir bilimsel konuyu, öyküleştirerek herkesin basitçe anlamasını sağlayabiliriz. Tıpkı Edwin A. Abbott’ın Düz Ülke’de yaptığı gibi. Bildiğiniz üzere boyut gibi karmaşık bir bilimsel mesele, bu romanda herkesin anlayabileceği son derece keyifli …

Albert Einstein, 22 Haziran 1916’da Prusya Bilimler Akademisi’nde bir konferans verdi. Konferansta, kendisi tarafından geliştirilen genel görelilik teorisi bağlamında kütle çekimi dalgalarından söz ediyordu. Fakat Einstein’ın bahsettiği kütle çekim dalgaları, uzun süre yalnızca cesur bir fikir olarak kaldı. Aradan 99 yıl geçti. Bu süre içinde birçok fizikçi, bir yandan bilgi havuzunu genişletirken bir yandan da kütle çekim dalgalarını nasıl ispatlayacaklarına …

Bildiğiniz gibi fizikte kütle çekiminin çeşitli tanımları vardır. En basitinden Newton‘ın tanımına göre kütlesi olan her maddenin birbirine doğru hareket ettiği doğa olayıdır. Peki ne tür bir düşmandır bu? Çeşitli bilimkurgu yapımları, insanlığın uzak bir yıldız sistemine göçünü konu alır. Hatta önemli bazı bilim insanları da insan türünün uzaya açılması gerektiğini dile getirir. Aksi takdirde neslimiz sonunda yok olacaktır. Evet, …

Kugelblitz (Almanca: Yıldırım Topu), teorik fizikte ışığın son derece yoğun bir hal alarak olay ufku oluşturmasına ve kendi içinde hapsolmasına denir. Genel göreliliğe göre eğer yeterli yoğunlukta radyasyon bir bölgede toplanırsa, uzay/zamanı bükebilecek düzeydeki bir objeye dönüşür. Çünkü genel göreliliğe göre enerji ve madde bazen aynı şekilde davranır. Bu yüzden enerji de madde gibi bir bölgede yoğunlaşabilir. Fakat buradaki anahtar cümle ”yeterli yoğunluk”tur. …

Ta antik çağlardan beri evreni anlamaya ve anlamlandırmaya çalışıyor, işleyişini bilimsel bir düzlemde açıklamaya çabalıyoruz. Elbette bu kolay değil. Çünkü içinde bulunduğumuz bu muazzam evren, insan için pek çok sürpriz ve gizem barındırıyor. Hiç kuşkusuz bu gizemlerden biri de kara delikler… Kara deliklerin bilimsel tarihi 18. Yüzyıl sonlarına kadar uzanıyor. Fakat 20. Yüzyıl’ın başlarında ve özellikle Albert Einstein‘ın genel görelilik …