Etiket Arşivleri: Toplum

21. yüzyılın ilk yarısının yarısı, ülkelerin çok büyük bölümünün gayri safi milli hasılalarının birkaç katı piyasa değeri büyüklüğüne erişen teknoloji şirketlerinin egemenliğiyle tamamlanıyor. Görünen o ki Avrupa Birliği ve ABD dâhil ülkelerin yasal sistemleri teknolojinin şiddetli çekme ve dönüştürme gücü karşısında çok zayıf kalıyor. Teknokapitalist güç odakları yüz milyonlarca hatta milyarlarca insana tek tek ulaşabiliyor. Bu platformlar âdeta dijital bir …

“Her çağın insanı kendini ‘modern’ diye tanımlar; bu durum insanlığın tarih boyunca kendini geçmişten üstün görme eğilimini yansıtır. Ancak Mark Twain’in İnsan Nedir? kitabında değindiği gibi, “İnsan, kendisini yaratan koşulların bir ürünüdür; neyse odur, ne olacaksa da o olacaktır.” Öyleyse, teknolojik sıçramalar ve kültürel devrimler modern insanı ‘daha iyi’ bir varlık mı yapar, yoksa Twain’in ima ettiği üzere, değişen yalnızca …

Tekillik (singularity), teorik fizikçilerin ve bazı fütürologların sıkça kullandığı bir kavram. Kökeni 18. yüzyılın sonlarına uzanıyor. Pierre-Simon Laplace, o dönemde yerçekimi yoğunluğuna bağlı olarak bazı dev gök cisimlerinin kendi ışıklarını yutup kararabileceği konusunda spekülasyon yapıyor ve böylece kara delik kavramını ilk kez ortaya atıyor. Ancak bu isimsiz kavram, teorik fizik alanındaki gelişmelerin hız kazanacağı 20. yüzyıla kadar unutuluyor. 1950’lerde John …

Bilimkurgu, insanlığın teknolojiye olan ilgisinin ve aynı zamanda korkularının bir yansıması olarak ortaya çıkmış ve zamanla da teknolojiyle iç içe geçen edebi ve sinematik bir tür hâline gelmiştir. Teknolojinin hızla evrildiği ve hayatın her alanına nüfuz ettiği günümüzde ise bilimkurgu sadece edebiyatın veya sinemanın bir dalı olarak değil, aynı zamanda toplumsal değişimlerin bir göstergesi ve fütüristik tahayyüllerin eleştirel bir aracı …

Bilimkurgu, yalnızca uzay gemileri, robotlar ve zaman yolculuğundan ibaret değildir. Derinlemesine bakıldığında, her zaman toplumsal hayal gücümüzün bir yansıması olmuş, içinde yaşadığımız sistemleri eleştiren ve geleceğe dair alternatifler sunan bir edebi tür olarak varlığını sürdürmüştür. Peki, bu noktada Marksizm nerede devreye giriyor? Istvan Csicsery-Ronay Jr.’ın Marksist Kuram ve Bilimkurgu başlıklı makalesi, tam da bu soruya yanıt arıyor. 20. yüzyılın sonlarından …

Kâr amacı gütmeyen kuruluşlardan Future of Life Institute (Yaşamın Geleceği Enstitüsü), son on yıldır nükleer silahlar, iklim değişikliği, yapay zekâ ve diğer gelişen tehditler üzerine insan refahını savunmak için kampanyalar yürütüyor. Teknolojik gelişmeleri medyada sıkça karşılaştığımız distopik vizyonlardan uzaklaştırmaya çalışan grup, tartışmalar yapay zekâya geldiğinde inatçı bir düşmanla karşılaşmak zorunda kalıyor. Terminatör ile… “Yapay zekâ riskinden bahsetmeye ilk başladığımızda, bu …

Okurken bunu, bunu, bunu veya bunu dinleyebilirsiniz. “Ve sonunda dev şirketler gezegenlerin hükümeti, iş adamları imparatorlar haline geldiğinde stratejimizin arkasındaki deha anlaşılacak. Çünkü enerji bu toplumun yaşam kaynağıdır ve işler ciddileştiğinde enerjiyi kontrol eden kişi gezegeni de kontrol eder. Eskiden enerji tekelleri devlet şirketleriydi. Biz bunun yerini şirket devletlerinin almasını istiyoruz.” — CEO Nwabudike Morgan – “Centauri Tekeli”, Sid Meier’s Alpha Centauri Bilimkurgu, özellikle distopya …

“Merhaba, geleceğe hoş geldiniz. San Dimas, Kaliforniya, 2688. Size söylüyorum, burası harika! Hava temiz, su temiz, hatta toprak bile… temiz! Sonunda herkes mini-golfü bırakıp bovlinge başladı. Ve iletişim kurduğumuz diğer gezegenlerden daha fazla harika su kaydırağımız var. Size söylüyorum, burası harika!” – -Rufus, Bill & Ted’s Excellent Adventure Geleceğin kıyamet senaryoları veya korkunç distopyalarla dolu olmadığı, bunun yerine bütün problemlerimizin …

Bilimkurgu ve din, ilk bakışta birbirine zıt kavramlar gibi görünse de türün doğuşundan itibaren aralarındaki ilişki oldukça karmaşık olmuştur. Bilimkurgunun geniş anlatı evreninde din, çoğunlukla materyalist bir faydacılıkla ele alınmış, ritüellerin ve inançların bilimsel ilerlemeyle nasıl bir arada var olabileceği veya ona nasıl meydan okuyabileceği soruları üzerinden işlenmiştir. Farah Mendlesohn, çevirisini yaptığımız “Din ve Bilimkurgu” başlıklı işbu makalesinde söz konusu …

Bilim ve teknolojinin maskülen bir alan olarak görüldüğü dönemlerde bile bilimkurgu toplumsal cinsiyet rollerini sorgulayan bir platform sundu. Peki, erkek egemen anlatılar arasında kadınların sesi nasıl yükseldi? Androjin toplumlar, feminist ütopyalar ve teknolojiyle yeniden tanımlanan bedenler, bu türün sınırları nasıl zorladığını gözler önüne seriyor. Helen Merrick, Türkçeleştirip özetlediğimiz bu çalışmasında bilimkurgunun potansiyelini gözler önüne seriyor… Uzun yıllar boyunca erkeklerin hâkimiyetindeki …