Etiket Arşivleri: Ütopya

Bilimkurgu ve felsefe, insanın evreni, bilinci ve varoluşu anlama çabasını paylaşan iki alandır. Felsefe, soyut kavramları tartışır ve sorgular; bilimkurgu ise bu kavramları kurgusal dünyalar içinde somutlaştırarak deneyimlememizi sağlar. Bilimkurgu, teorik tartışmaları somut hikâyelere dönüştürerek okuyucuya felsefi meseleleri hissettirme ve deneyimleme imkânı sunar. Bu nedenle felsefe, bilimkurgunun temel ilham kaynaklarından biri olmuştur. Bilimkurgu, yalnızca geleceğin teknolojilerini hayal eden bir tür …

“Merhaba, geleceğe hoş geldiniz. San Dimas, Kaliforniya, 2688. Size söylüyorum, burası harika! Hava temiz, su temiz, hatta toprak bile… temiz! Sonunda herkes mini-golfü bırakıp bovlinge başladı. Ve iletişim kurduğumuz diğer gezegenlerden daha fazla harika su kaydırağımız var. Size söylüyorum, burası harika!” – -Rufus, Bill & Ted’s Excellent Adventure Geleceğin kıyamet senaryoları veya korkunç distopyalarla dolu olmadığı, bunun yerine bütün problemlerimizin …

“Toplum böylesine parçalanmaktansa yeniden bir araya gelmeli. Sadece doğaya bak, hayatın ne kadar basit olduğunu göreceksin. Bir zamanlar olduğumuz yere dönmeliyiz, yanlış tarafa döndüğümüz noktaya. Hayatın ana temellerine geri dönmeliyiz; suları kirletmeden…” Tarkovski’nin kült filmi Nostalghia’da, o meşhur tiradında böyle diyordu Deli. İnsanın kat etmesi gereken en uzun mesafe kendi kökleriyle arasında olandır. Varabileceği en uzak nokta, erişebileceği en üst …

Ütopya, her türlü olumlu durumun var olduğu hayali bir ideal toplum ya da ülkedir. Distopya, ütopyanın karşıtıdır. Baskıcı ve totaliter bir rejimin var olduğu, özgürlüklerin kısıtlandığı hayali bir toplum ya da ülke resmeder. Post-Apokaliptik anlatılarda ise çoğunlukla küresel bazen de bölgesel bir doğal veya yapay felaket sonucu devlet sistemi kısmen veya tamamen çöker. Böylesi bir dünyada insanların yaşama ve var …

Ursula K. Le Guin‘in kısa hikâyesi Omelas’ı Bırakıp Gidenler (The Ones Who Walk Away from Omelas)¹, uzun zamandır ahlaki ikilemleri ve toplumsal değerleri derinlemesine inceleyen ve ahlak felsefesi, hukuk kuramı gibi derslerin çoğunda ‘okunulması gereken eser‘ olarak kendine yer bulur. On yıllar sonra N.K. Jemisin, The Ones Who Stay and Fight adlı bir kısa hikâye yazmıştır. Bu hikâye, Le Guin’in …

Sanayi Devrimi sonrası yeni siyasal, ekonomik ve toplumsal akımların ortaya çıkması ile edebiyatta da güncele eğilen ütopya eserlerinin sayısı arttı. Türk toplumunda Islahat Fermanı, Meşrutiyet ve ardından çağdaş Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına paralel olarak benzeri dönüşümleri görmek mümkündü. Doğal olarak Türk edebiyatında da bu gibi yapıtlar üretilmeye başlandı. Bunlardan biri de Ahmet Hamdi Tanpınar’ın 1961’de yayımlanan Saatleri Ayarlama Enstitüsü romanıydı. 1901 …

Rönesans, 14. yüzyıldan 17. yüzyıla kadar süren ve Avrupa’da büyük bir değişim ve yenilenme çağı olarak kabul edilen bir dönemdir. Bu dönemde sanat, edebiyat, felsefe ve bilim alanlarında büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Özellikle bilim ve sanat alanında yapılan yenilikçi ve yetkin çalışmalar, Rönesans dönemini diğer aydınlanma dönemlerinden ayıran en önemli özelliklerden biridir. Rönesans dönemindeki bilimsel çalışmalar, çağdaş bilimkurgunun doğumunda çok önemli …

“Eşit muamele görsek biz kadınlar da erkekler kadar katkı sunardık elbette!” Gerçek adı Alice Bradley Sheldon olan fakat 1967’den ölümüne dek James Tiptree Jr. mahlasını kullanan yazar, 1915’te ABD’de doğdu. Yazarlığın erkek işi olduğu fikrinin dillendirildiği bir dönemde erkek mahlası kullanarak eserler yazdı. Kimliğini ilk açık ettiği kişilerden biri de yakın dostu ve aynı zamanda bilimkurgunun ABD’deki en büyük temsilcilerinden …

Bilimkurgu, 19. yüzyılda Mary Shelley, Jules Verne ve H. G. Wells gibi yazarların hünerli kalemleriyle olgunlaştı. Ancak bu yazarların öncesinde, Ay’a yapılan yolculuklarla, sosyal ve teknolojik olarak gelişmiş uygarlıklarla ve gelecek öngörüleriyle dolu öncül bilimkurgu eserlerinin uzun bir tarihi var. Bu tarihi hatırlamak için bilimkurgunun köklerine inelim ve şairlerin, matematikçilerin, politikacıların ve filozofların 1800’lerden önce verdiği, zamanlarının şaşırtıcı derecede ilerisinde …

Ütopya kelimesi, içinde yaşayan herkese ideal bir ortam sunan kusursuz bir toplumu anlatmak için kullanılır. Ancak her kusursuz şey gibi, ütopya da gerçeklikten ziyade hayali bir konsepttir; filmlerden öğrendiğimize göre ise ütopik topluluk oluşturma çabaları beyhudedir. Ama bu demek değildir ki insanlığın idealist tarafı mükemmel bir dünya kurmaya çalışmayacak. İşte ütopik görünümlü yedi distopik bilimkurgu filmi… Gattaca (1997) İnsanların doğuştan …