Neon Genesis Evangelion‘ın temalarının açık uçlu doğası ve gizemi, pek çok hayran teorisinin oluşmasına yol açtı. Orijinal Neon Genesis Evangelion animesi 1996’da bitmiş ve alternatif olarak Rebuild filmleri gelmiş olsa da, hayranlar hâlâ yapımın içinde saklı olan ve daha derin anlamlar yükledikleri teoriler üretmeye devam ediyor. Bazıları şaşırtıcı derecede akla yatkın olmasına rağmen, bazıları ise dam üstünde saksağan vur beline kazmayı cinsinden. Bir döneme damgasını vuran Evangelion, bu teorilerle dünya üzerindeki pek çok anime hayranını bir araya getirmiş gibi görünüyor.
Kim kimi öldürdü? Dizideki olaylar hangi zaman dilimlerinde geçiyor? Zaman yolculuğu ya da bir zaman döngüsü var mı? Neden bu kadar garip dini semboller söz konusu? Evangelion bunun gibi birçok soruyu gündeme getiriyor, ancak çoğuna cevap vermeyi kibarca reddediyor, bu da boşlukları doldurma sorumluluğunu hayranlara yüklüyor.
Asuka Hamile
Yaygın olarak öne sürülen hayran teorileri arasında, Asuka’nın End of Evangelion olayları sırasında veya belki de daha önce hamile olabileceği var. Bunu destekleyense End of Evangelion’daki son diyaloğun alt satırları: “Kendimi hasta hissediyorum,” veya “Ne kadar iğrenç.”
Bazı hayranlar bu cümleleri sabah bulantısı olarak referans alırken, bunu destekleyebilecek bir açıklama da seslendirme sanatçısından (seiyuu) geldi. Seeiyu, yönetmen Hideaki Anno’ya sahnenin ‘nasıl bir his yansıtması gerektiğini’ sorduğunda ‘sabah bulantısı yaşıyormuş gibi’ yönlendirmesini alıyor. Asuka’nın hamileliği kesin olmaktan uzak ama düşünülmesi gerekenler arasında.
Dini Semboller
Estetik olarak konuşursak, Evangelion dini terminoloji ve sembolizmle yüklüdür. Çoğunlukla Hristiyan, Musevi ve genel olarak İbrahimi temaları çağrıştıran yapım, bu seçimlerle izleyiciye “patlatın şimdi beyninizi” der. Patlamalar artı (haç) biçimini alır, düşman uzaylılar meleklerdir ve Evangelion terimi evanjelizm‘den (genel anlamıyla inciller hakkında vaaz vermek) geliyor gibi görünür.
Bu estetik yaklaşımlar, hayranların Evangelion’ın bir şekilde alegorik olup olmadığı konusunda spekülasyon yaratmalarına neden oluyor: Belki de belirli bir İncil hikâyesine dayanıyor? Animenin tamamı aslında gnostisizm hakkında mı? Yönetmen Hideaki Anno bu iddiaların çoğuna şüpheyle yaklaşırken, dini referansların estetik seçimlerden daha fazlası olmadığını iddia ediyor.
Rei’nin Görünüşleri
Neon Genesis Evangelion’ın ilk bölümünde anakarakter Shinji Ikari, Rei Ayanami’nin bir hayaletini görür. Yine de bu pek mantıklı değil, çünkü Rei hemen ortadan kaybolur ve Shinji bölümün sonuna kadar onunla tanışmaz.
Bu görüntünün neden ve nasıl ortaya çıktığı hâlâ merak konusu. Yaygın açıklama der ki: End of Evangelion olayları sırasında Rei’nin melek Lilith ile kaynaşmasından kaynaklı kısa süreli tanrısal bir güç elde etmesi ve bu birleşmeden sonra kendini geçmiş zamanda yansıtmayı başararak animenin ilk bölümünde Shinji’den önce görünmesi.
Çoklu Zaman Çizelgesi
Alternatif hikâye olarak servis edilen Rebuild filmleri baz alındığında, Evangelion serisinin tamamının birden fazla ve farklı süreklilikte var olduğu hemen anlaşılır. Rebuild serisinin olayları, aynı karakterlerin yeni bir süreklilik içinde farklı eylemler gerçekleştirmesini içerir.
Ama ya bu zaman çizelgeleri göründükleri kadar kopuk değilse? Ellerinde fazladan zamanı olanlar, Crunchyroll tarafından servis edilen bir saatlik videoya göz atabilirler; Pachinko makineleri ve tıraş reklamları da dâhil olmak üzere kelimenin tam anlamıyla her Evangelion sürekliliğinin birbirine bağlı olduğu teorize edilmektedir.
Kimochi Warui
End of Evangelion’daki son sözler sahildeki Asuka‘dan gelir. Japonca’dan “Hasta hissediyorum,” veya “Ne kadar iğrenç,” olarak çevrilen “Kimochi warui” sözleri ile Asuka’nın tam olarak ne demek istediği tartışma konusudur, özellikle de filmdeki son söz olduğundan daha özel ve önemlidir.
Yaygın bir açıklama, Asuka’nın filmin sonundaki araçsal olaylar sırasında Shinji ile bilincinin birleşmesinden dolayı daha özel anılara erişebileceğini ve Shinji’nin Asuka’ya karşı karmaşık duygularından dolayı korkabileceğini ya da tiksinebileceğini varsayıyor.
Zaman Döngüsü Teorisi
Hayranlar, Rebuild filmleri ve orijinal TV animesi arasında Anno’nun eski çalışmalarına gönderme yapmasından daha derin bağlar arıyorlar.
Onları buna yönlendirense Evangelion evreninin tamamının bitmeyen bir zaman döngüsünde gerçekleştiğini tahmin etmeye yönlendiren bazı ipuçları: Rebuild filmleri, Evangelion serisindeki dikkate değer olaylara geri dönüyor gibi görünen bazı unsurları içeriyor ve hayranlar da Evangelion’ın kronolojisi hakkında ilginç sonuçlara varmaya çalışıyor.
Misato, Kaji’yi Öldürdü
Serinin casusu Ryoji Kaji‘nin kaderi son derece tatsız. NERV’in, Seele’nin ve Japon hükümetinin sırlarının çok derinlerine inmiş bu adamın hatası, kurşunuyla tanışmasına neden olmuş gibi görünüyor. Bununla birlikte net olmayan ve hayranlar arasında çokça spekülasyona yol açan konu ise tetiği tam olarak kimin çektiğidir.
Sadece isimsiz bir suikastçı olması mümkünse de, Kaji’nin 21. bölümdeki ölümünden hemen önceki bir diyaloğunda tetiği çekenin tanıdık olabileceği görülüyor. Özellikle “Oh, ne kadar da uzun sürdü?” diyerek sıradan bir tavırla teslim olma anı. Bazıları tetiği çekenin Misato olduğunu düşünüyor ki bu kesinlikle trajik olurdu.
Birim 00’ın Ruhu
Herhangi bir Evangelion hayranı, bir Eva ünitesinin düzgün çalışması için dönüştürülmüş bir insan ruhu gerektirdiğinin kesinlikle farkındadır. Ünite 01 ve Ünite 02 durumlarında açıklama oldukça açıktır: Her iki ünitede de makine pilotlarının ebeveynlerinin ruhu yaşamaktadır. Ancak seyirci Rei Ayanami‘yi düşününce soru karmaşıklaşıyor.
Rei açıkça bir klondur ve bu nedenle Ünite 01 ve 02 tarafından oluşturulan kalıba uyan bir ebeveyn figüründen yoksundur, bu da şu soruyu gündeme getirir: Birim 00’da tam olarak kimin ruhu var? Bazı hayranlar, karmaşık genetik geçmişi göz önüne alarak Rei’nin kendisinin başka bir versiyonu olabileceğini teorileştirdi.
25. ve 26. Bölümler ve Evangelion’ın Sonu Aynı Bitiyor
Evangelion hayranları arasında en popüler teorilerden biri de End of Evangelion’ın doğru yerleşiminin ne olduğu ve daha da spesifik söylemek gerekirse TV dizisinin 25 ve 26. bölümlerdeki eşit derecede tartışmalı sonla ilişkisidir.
Temelde bu iki son arasındaki farklar çok açık: 26. bölüm Shinji’nin arkadaşları tarafından tebrik edilmesiyle sona ererken, End of Eva baş belası bir kıyamet kabusuyla noktalanıyor. Bununla birlikte birçok hayran sonun bir ve aynı olduğunu, sadece farklı bir bakış açısıyla servis edildiğini iddia ediyor. Bu konudaki fikir birliği 25 ve 26. bölümlerde bize vasıtalığın içsel bir perspektifini gösterirken, End of Evangelion’da dışsal bir perspektif ile anlatıldığını öne sürüyor.
Rebuild Filmleri, Devam Filmleridir
Rebuild of Evangelion, Evangelion hayranlarının teori fabrikasıdır. ‘Rebuild’ adı, filmlerin önceden kurulmuş bir hikâyenin basit yeniden yapımları ya da yeniden uyarlaması gibi algılamamızı sağlayabilir ama bazı hayranlar aynı fikirde değil; dizi ile filmler arasında daha açık bir bağlantı olduğunu öne sürüyorlar.
Bu teorilerin en makul olanı, Rebuild filmlerinin End of Evangelion olaylarından sonraki bir kronolojide yer almaları nedeniyle kelimenin tam anlamıyla devam serisi olmalarıdır. Bu teoriyi destekleyen kanıtlardan en sağlamı da, Ay’ın üzerinde muazzam bir kan lekesi gibi; orijinal seriyi anımsatan görüntülerin yer almasıdır. Bu basit bir referans mı yoksa daha fazlası mı?