Space opera ya da dilimizdeki karşılığıyla uzay operası, malumunuz bilimkurgunun en popüler alt türü. Devasa galaktik imparatorluklar, aşırı gelişmiş teknoloji, farklı medeniyetler ve boyundan büyük işler başarması beklenen seçilmiş kişiler… Bunlar bir uzay operasının olmazsa olmazlarıdır ve karakter ilişkilerinin ön planda tutulduğu bir hikayede, en iyi anlatıcılar da kuşkusuz onlardır. Tanıma uygun eserler 1920’li yıllarda pulp magazinlerde (kalitesiz kağıda basılmış ucuz dergi) ortaya çıkmış ve oradan da çizgi romanlara yayılmıştır. Uzay operasını popüler kültürün büyük bir parçası hâline getiren eser ise George Lucas’ın yapım ve yönetimini üstlendiği 1977 çıkışlı Star Wars Episode IV: A New Hope’tur.
Her ne kadar animelerde uzay operası örneklerine 1960’ın başlarında rastlasak da, bu türün Japonlar tarafından popüler hâle gelmesi de Star Wars ve Star Trek gibi yapımların ardından gerçekleşmiş ve ciddi prodüksiyonlu animeler üretilmeye başlanmıştır. Bu listede de dünya genelinde izleyiciden en iyi puanları almış animeleri göreceksiniz.
Hoshi no Koe (Voices of a Distant Star)
Tür: Bilimkurgu, uzay, dram, romantizm, mecha
Puan: 7.37
Yapım Yılı: 2002
Tip ve Süre: OVA, 25 dakika
Noboru Terao ve Mikako Nagamine birbirlerinden çok hoşlanan, ileride de birlikte olma kararı alarak aynı lisede okumak için can atan bir çifttir. Bu esnada, Dünya Tarsian adı verilen uzaylı bir ırka karşı amansız bir mücadele vermektedir. 2048 yılına gelindiğinde Birleşmiş Milletler, Tarsian’lara karşı koyabilecek askeri yapılanmayı tamamlamıştır. Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulan takip filosuna seçilen pilotlardan birisi de Mikako’dur.
Uzayın derinliklerinde yabancı bir ırkın peşindeki Mikako ile dünyadaki yaşantısına devam etmek zorunda kalan Terao arasındaki tek iletişim aracı cep telefonlarından yollayacakları mesajlardır. Zamanın farklı akışı ve çaresizce beklemek ilişkilerini nasıl etkileyecektir?
Not: Ünlü anime film Kimi no Na wa.’nin yönetmeni Shinkai’ye mali anlamda başarı getiren ilk filmi Hoshi no Koe’dir ve “en iyi montaj” ödülünü verirken, film 2013 yılında Seiun Ödülü’ne de layık görülür. Ayrıca ana karakter Noboru Terao’yu yönetmen Shinkai seslendirir.
Ouritsu Uchuugun: Honneamise no Tsubasa (Royal Space Force: The Wings of Honneamise)
Tür: Aksiyon, dram, askeri, bilimkurgu, uzay
Puan: 7.62
Yapım Yılı: 1987
Tip ve Süre: Film, 2 saat 1 dakika
“Kraliyet Uzay Gücü”, birçok işgüzar politikacı tarafından tam bir para israfı olarak halka lanse edilmektedir. Shirotsugh Lhadat, Kraliyet Uzay Gücü’nde eğitim alan astronat adaylarından biridir. Bir astronot arkadaşının ölümünden sonra, bu işten hepten soğumuştur. Ama cana yakın ve genç bir kadınla karşılaştıktan sonra uzaya gidecek ilk insan olmak için aday olur. Suikast girişimleri ve komşu ülkeden yükselen savaş çığlıklarına rağmen, ekip bu destansı olayı gerçekleştirmeye ne kadar kararlı olduklarını gösterir.
Kidou Senkan Nadesico (Martian Successor Nadesico)
Tür: Aksiyon, komedi, mecha, askeri, parodi, romantizm, bilimkurgu, shounen, uzay
Puan: 7.57
Yapım Yılı: 1996
Tip ve Süre: Dizi, 26 bölüm
2196 yılında insanlık Jüpiter’den gelen bir saldırı filosunun tehdidi altında kalır; dahası insanlığın o zamana kadarki en büyük armadası, bu tek filoya zarar dahi veremez. İlk saldırı dalgası insanlığın Mars kolonilerinin yok edilmesi ile sonuçlanır.
Özel bir şirket olan Nergal, ikinci saldırı dalgasının gelişinden önce kuantum teknolojisi ve anti madde reaktörü kullanan yeni tip bir savaş gemisi hazırlar ve personelini sivillerden oluşturur. Her biri, diğeriyle alakasız bu personele Dünya Federasyonu amirali Koichiro Misumaru’nın kızı Yurika Misumaru kaptanlık eder. Olaylar Nadesico’nun kalkış arefesinde başlarken hikayemizin ana karakteri Akito Tenkawa ise bu olaylar olana dek, huzurlu bir yaşam dışında başka bir arzusu olmayan aşçı yamağıdır. Mars kolonilerinde bundan birkaç yıl önce şahit olduğu soykırım, kişiliğinde büyük bir travma oluşturmuştur ve hayatının bu dönemine dair çoğu anıyı net anımsamakta ve Jovian Sürüngenleri adı verilen robot ordusunun saldırısıyla ölenleri, çok uzaktan hissedip onların acısıyla şoka girebilmektedir.
Seikai no Monshou (Crest of the Stars)
Tür: Aksiyon, askeri, bilimkurgu, uzay, romantizm
Puan: 7.77
Yapım Yılı: 1999
Tip ve Süre: Dizi, 13 bölüm
Uzak bir gelecekte insanlık, son derece üstün teknolojiye sahip insansı ırk Abh İmparatorluğu tarafından saldırıya uğrar. Martin gezegeni ise herhangi bir savunmaya girişmeden Abh içinde yer almak kaydıyla teslim olur. Hikayemizin ana kahramanı Jinto’nun babasıdır bunu yapan ve oğlunun bir Abhlı gibi yetişmesi için onların eğitimini almasını ister. Eğitimini tamamlayan Jinto, ilk olarak Abh üyesi olan güzel prenses Lafiel ile tanışır. Prenses’in soğuk görünüme rağmen arkadaş olmayı başarırlar. Ama Abh İmparatorluğu savaşa hazırlanıyordur ve bu savaş yeni tanışan ikilinin hayatlarındaki dönüm noktası olacaktır.
Sidonia no Kishi (Knights of Sidonia)
Tür: Aksiyon, mecha, bilimkurgu, seinen, uzay
Puan: 7.78
Yapım Yılı: 2014
Tip ve Süre: Dizi, 12 bölüm
Gauna uzaylı ırkı, bilinmeyen bir metotla Güneş Sistemi’ni yok ettikten sonra Sidonia isimli gemilerle kaçan insan ırkının peşine düştü. Bu büyük gemiler uzayda sürüklenirken barındırdığı nüfusu koruma gibi misyonlara da sahipti.
Nagate Tanizale geminin içinde yetişmiş genç bir adamdır. Gardes olarak bilinen büyük robot silahların pilotu olmak için eğitime giderken, efsanevi ünite olarak bilinen Tsugumori kendisine emanet edildi. Nagate ve pilot arkadaşları, Gauna’ya karşı insanlığın kurtuluşunun tek çaresiydiler.
Space Cobra (Space Adventure Cobra)
Tür: Aksiyon, macera, bilimkurgu, uzay
Puan: 7.81
Yapım Yılı: 1982
Tip ve Süre: Dizi, 31 bölüm
Cobra, ismi çok iyi bilinen bir korsandır. Ancak uzun bir süredir ortalıkta görülmemektedir. Düşmanları tarafından ortadan kaldırıldığı düşünülürken, o kendi hayatını ve yüzünü değiştirmiş, hafızasını da sildirmiştir. Gördüğü bir rüya sonucunda kendi kayıp benliğini hatırlamaya başlamış ve eski macera kaldığı yerden yeniden başlamıştır.
Top wo Nerae! Gunbuster (Gunbuster)
Tür: Aksiyon, komedi, dram, mecha, askeri, bilimkurgu, shounen, uzay
Puan: 7.93
Yapım Yılı: 1988
Tip ve Süre: OVA, 6 bölüm
Gunbuster, genç bir kız olan Noriko Takaya’nın babasının izinden yürümesini anlatıyor
Hikaye yakın gelecekte başlar, insanoğlu uzayda devasa bir canlı türü keşfetmiştir. Ancak keşfedilen bu canlı, insanlar için büyük bir tehlike yaratmaktadır. Bu tehlikeyi ortadan kaldırmak içinse Dünya’nın çeşitli ülkelerinde pilotlar yetiştirilmektedir. Noriko da bu pilotların yetiştirildiği bir okulda okumaktadır. Dersleri gereği sürekli robotlar ile kombinasyon eğitimi almaktadır. Ne var ki pek de başarılı değildir, ancak içindeki yeteneği gören koç Ohta, Kazumi ile birlikte Noriko’yu da uzaya gönderme kararı alır.
Uzaya açılma fikri Noriko’nun çok hoşuna gitmiştir. Aldığı eğitimin ve babasından gelen yeteneğin faydası olacak mıdır bilinmez ama kendine inanması, birçok engeli aşmasında ona yardım edecektir.
Seihou Bukyou Outlaw Star (Outlaw Star)
Tür: Aksiyon, bilimkurgu, macera, uzay, komedi
Puan: 7.95
Yapım Yılı: 1988
Tip ve Süre: Dizi, 24 bölüm
Uzay, genel olarak üç büyük grup tarafından yönetilmektedir: Federasyon, korsan klanları ve kanun kaçakları. Federasyon ile korsanlar sürekli mücadele içerisindeyken, kanun kaçakları kimsenin baskısı altında kalmadan yaşamlarına devam etmektedir.
Gene Starwind ve ortağı Jim Hawking, işte bu kanun kaçaklarını yakalayıp, başlarındaki ödülü alarak geçimlerini sağlayan bir ikilidir. Heyecanlı hayatları, korsanlardan kaçan Hilda adında bir kadının özel koruma görevini kabul ettiklerinde tepetaklak olacaktır. Kendilerini kanun kaçaklarından, korsanlardan ve federasyondan kaçarken bulacaklardır. Ancak ellerinde evrenin en gelişmiş uzay gemisi vardır: Outlaw Star.
Terra e… (TV)
Tür: Aksiyon, dram, askeri, bilimkurgu, uzay
Puan: 8.00
Yapım Yılı: 2007
Tip ve Süre: Dizi, 24 bölüm
Gelecekte, insanlar sömürgeleştirilmiş gezegenlerde yaşarlar ve hayatlarının her anı bilgisayar sistemi tarafından kontrol edilir. Evrim de olağanüstü güçlere sahip insanların doğuşuyla sonuçlanır ve bu yeni ırka Mu adı verilir. İnsanlar tarafından nefret edilip korkulan Mu’lar, huzur içinde yaşayabilecekleri bir yerin hayalini kurarlar.
Jomy, yetişkin dünyasına gireceği günü, doğum gününü, heyecanla bekleyen bir çocuktur ve uyuyan güçleri, Dünya’ya dönmenin ortak rüyasına dair hiçbir şey bilmemektedir.
Macross: Do You Remember Love?
Tür: Aksiyon, uzay, mecha, romantizm, askeri, müzik, bilimkurgu
Puan: 8.04
Yapım Yılı: 1984
Tip ve Süre: Film, 1 saat 55 dakika
Milattan sonra 2040 yılı. İlk Zentradi saldırısının üzerinden 30 yıl geçmiştir. İnsan ırkı Zentradi’lere karşı savunma hattını güçlendirmek ve kendine yeni ufuklar açmak için uzayda kolonileşmeye başlamıştır. Guld Goa Bowman, Eden Kolonisi’ndeki New Edward üssünde test pilotu olarak çalışmaktadır. Bir sınır devriyesi olan Isamu Dyson ise sorumsuzca ve başıboş hareketlerine artık dayanamayan komutanı tarafından Eden Kolonisi’ndeki SuperNova projesi için test pilotu olarak gönderilir. Bu sırada galaksinin en büyük süper starı Sharon Apple da konser vermek amacıyla Eden Kolonisi’ne gelir. Üç çocukluk arkadaşının rastlantılar sonucu Eden’de buluşmasıyla macera başlar.
Not: Üç çocukluk arkadaşının rastlantılar sonucu Eden’de buluşmasıyla başlayan olaylar, OVA ve filmlerde başka şekillerde ele alındığından büyük farklılıklar söz konusudur.
Planetes
Tür: Dram, romantizm, bilimkurgu, seinen, uzay
Puan: 8.35
Yapım Yılı: 2003
Tip ve Süre: Dizi, 26 bölüm
2075 yılında Dünya, Ay ve uzay istasyonları arası yolculuklar günlük yaşamın parçası hâline gelmiştir. Bu gelişen teknolojinin eseri olan molozlar, gemilere ve ekipmanlara büyük zararlar verebilmektedir. 25 yaşına basmak üzere olan Hachirota “Hachimaki” Hoshino’nun görevi bu molozları toplamaktır. Bu sene, işindeki 4. senesidir ve artık hayatına başka bir düzen vermek istemektedir.
Not: Planetes, 2005 Seiun Ödülleri’nde bilimkurgu dalında En Dramatik Film Ödülü’nü kazanmıştır.
Mobile Suit Gundam: The Origin
Tür: Aksiyon, askeri, bilimkurgu, uzay, mecha, shounen
Puan: 8.44
Yapım Yılı: 2015
Tip ve Süre: OVA, 6 bölüm
Universal Çağ 00 68, Side 3, Özerk Munzo Cumhuriyeti. Munzo Parlamentosu Başkanı Zeon Zum Deikun, Dünya Federasyonu’ndan bağımsızlık talep etmek üzeredir. Ancak dış uzaya yerleşkeler kuran insanoğlunun evrimsel potansiyeli hakkında konuşma yaparken kürsüde kalp krizi geçirir. Deikun’un vefatı üstüne, Jimba Ral bunun bir Zabi komplosu olduğunu iddia eder, fakat Zabi ailesinin reisi Degwin Sodo Zabi, nüfuzunu kullanarak okları ters yöne çevirir. Bu çalkantılı süreci atlatabilmek için, Deikun’un evlatları Casval’la Artesia’nın Dünya’ya gitmekten başka çareleri kalmaz.
Not: Bu listede diğer yapımlara nazaran Dünya’daki sahnelerin çokluğu daha fazladır ama bu, onu bir uzay operası yapımı olmaktan alıkoymaz.
Uchuu Senkan Yamato 2199 (Star Blazers: Space Battleship Yamato 2199)
Tür: Aksiyon, dram, askeri, bilimkurgu, uzay
Puan: 8.44
Yapım Yılı: 2012
Tip ve Süre: OVA, 26 bölüm
Güneş Sistemi’nde kolonileşmeye hazırlanan insanlık ani şekilde bir uzaylı saldırısına maruz kalır. Dahası insanlığın o ana dek sahip olduğu silahlar bu esrarengiz düşmanlara neredeyse hiç zarar verememektedir. Bir süre sonra kendilerine Gamilus denen bu tür, Dünya’ya karşı radyoaktif bombalarla yüklü yapay astreoidler düşürmeye başlar. Takvimler 2199’e yaklaşırken yüzeydeki yaşam tamamen bitmiş ve milyarlarca insan ölmüştür. İnsanlık inşa ettiği yer altı şehirlerinde hayatta kalmaya çabalarken artan radyoaktivite giderek daha aşağıya nüfuz etmeye başlar.
B.M. yönetimi elde avuçta kalan tüm filolarla Gamilus saldırılarını Pluton sınırında oyalayıp bir avuç insanı yaşamı yeniden başlatmak için uzaya yollamakla ilgili Izumo Planı’na başlar. Pluto cephesindeki son savaşta çok ağır zayiat verilmesine karşın yaklaşık 6 aylık bir zaman kazanılır. Pluto cephesindeki savaş sırasında Güneş Sistemi’nin dışından gelen fakat Gamilus’a ait olmayan bir gemi Mars’a çakılır. İçindeki mesaj ise 6 ay sonra bir zamanların en güçlü savaş gemisi olan Yamato’nun diriltilmesini ve insanlığın son umudu hâline gelmesini sağlar. Öte yandan zaman sınırlıdır. Tek başına, insanlığın meçhul kaderine doğru yol alan Yamato’nun farklı geçmiş ve karakterlere sahip mürettebatının göstereceği fedakarlıklar insanlığın yok oluşu ya da devamı arasındaki çizgiyi belirleyecektir.
Uchuu Kyoudai (Space Brothers)
Tür: Komedi, bilimkurgu, seinen, hayattan kesintiler, uzay
Puan: 8.55
Yapım Yılı: 2012
Tip ve Süre: Dizi, 99 bölüm
Hikaye: Mutta hayatının dibindedir; işinden kovulmuş, diğer şirketler tarafından kara listeye alınmış ve ailesinin yanına taşınmak zorunda kalmıştır. Küçük kardeşi Hibito da roket kullanabilen ve uzayda seyahat eden bir astronot olmuştur. Bu kariyer bir zamanlar Mutta’nın da hayaliydi. Peki, hayallerin arkasından gitmek için artık çok mu geç?
Cowboy Bebop
Tür: Aksiyon, macera, komedi, dram, bilimkurgu, uzay
Puan: 8.81
Yapım Yılı: 1998
Tip ve Süre: Dizi, 26 bölüm
2021 yılında gezegenler arasında seyahat mümkün hâle gelmiştir. Ancak gezegenler arasında ulaşımı sağlayan atlama ağında büyük bir düzensizlik bulunmaktadır. İhmal edilen bu aksaklık sistemde büyük bir felakete yol açar. Ay’da bulunan atlama geçidi infilak eder ve Ay yüzeyinde büyük bir delik oluşur. Patlama sonucunda Ay’dan kopan parçalar Dünya yüzeyine düşer ve süreğen bir meteor sağanağına yol açar. Bu olay Dünya yüzeyinin büyük bir bölümünü ve milyarlarca insanı yok eder. İnsanların büyük bir bölümü yer altına sığınır. İmkanı olanlar Mars ve Venüs gezegenleri ile yaşam koşulları oluşturulan bazı astreoid ve Jüpiter uydularına yerleşirler.
Cowboy Bebop, bu olaydan 50 yıl sonra, 2071 yılından başlayarak gerçekleşen olayları konu alır. Spike Spiegel ve iş ortağı Jet Black, Güneş Sistemi’nde faaliyet göstermekte olan iki haydut avcısıdır. Oldukça tehlikeli ve zor bir meslek icra eden ikili, geçimlerini sağlayabilmek için Bebop isimli gemileri ile aranan suçluların peşinden sistemin bir ucundan diğer ucuna yolculuk etmektedir.
Dizi, Bebop tayfasının suçluların peşinde yaşadığı olaylar etrafında şekillense de aslında her bir karakterin geçmişi ile yüzleşmesini konu alır.
Ginga Eiyuu Densetsu (Legend of the Galactic Heroes)
Tür: Askeri, bilimkurgu, uzay, dram
Puan: 9.10
Yapım Yılı: 1988
Tip ve Süre: OVA, 110 bölüm
Samanyolu galaksisini, 150 yıldır devam etmekte olan yıldızlararası bir savaş etkisi altına almıştır. Çöküşteki Goldenbaum hanedanlığının hüküm sürdüğü Galaktik İmparatorluğu’yla, işlevselliğini yitirmiş demokratik federasyon Hür Gezegenler Birliği arasında geçen bu savaşta, on binlerce uzay gemisi ve milyonlarca asker çarpışmaktadır.
Sahneye iki kumandan girer: İmparatorluk Amirali Reinhard von Lohengramm ve HGB’nden Yang Wenli. Fakir bir Reichsritter aileden gelen Reinhard; Kayzer’in, ablasını metresi olarak aldıktan sonra sistemi değiştirmek için asker olmayı seçen yetenekli ve karizmatik biridir. Üniversite eğitimini karşılayabilmek amacıyla asker olmak zorunda kalan Yang Wenli’yse, zeki olmakla beraber bir o kadar da tembeldir de. Her iki karakter, eylemleriyle yetenek sahibi askerleri, amiralleri ve düşünce adamlarını etraflarında toplamaya başlarlar. Zamanla, bu iki zıt insanın arasındaki rekabet; mevcut açmazı temellerinden sarsacaktır. Astlarıyla ve üstleriyle uğraşırlarken, kişisel ve politik sorunlarla yüzleşecekler; savaşımlarını strateji ve taktik üzerinden yürütecekler ve kendi iradelerini ortaya koyduklarında, insanlık tarihinin en büyük savaşı yüzünden sınanacak ve değişeceklerdir.
Not: 110 bölümlük bu dizinin Ginga Eiyuu Densetsu: Die Neue These – Kaikou isimli 2018 baharında yapılmış alternatif bir versiyonu da vardır, ama ana serinin ihtişamının yeni öyküde olduğunu söylemek pek de mümkün değil.